|
Title
|
گونه شناسی روایات تفسیری تفاسیر نورالثقلین و الدرالمنثور در سوره های ممتحنه و ذاریات
|
|
Type of Research
|
Thesis
|
|
Keywords
|
گونه شناسی،تفسیر مأثور، روایات تأویلی، تحلیل دلالی
|
|
Abstract
|
بیان مسأله
روایات تفسیری معصومین ( علیهم السلام) در تبیین کلام خدا نقش مهمی دارند و نقش اساسی روایات در تفسیر قرآن بر کسی پوشیده نیست. و بین قرآن و اهل بیت پیوندی ناگسستنی وجود دارد، همان طور که پیامبر اکرم ( صلی الله علیه وآل وسلّم) فرمودند:« إِنِّی تَارِکٌ فِیکُمُ الثَّقَلَیْنِ کِتَابَ اللَّهِ وَ عِتْرَتِی أَهْلَ بَیْتِی وَ إِنَّهُمَا لَنْ یَفْتَرِقَا حَتَّى یَرِدَا عَلَیَّ الْحَوْضَ...» ( مجلسى، 1403 ق؛ ج2 ، ص226). در سنت تفسیری ما، گونه های مختلفی از تفاسیر وجود دارد، یک بخش قابل توجه از این تفاسیر، تفاسیر روایی یا اثری می باشند، که در میان شیعه و اهل سنت، نمونه های متعددی از این نوع تفسیر موجود هست. از تفاسیر مهم و جامع روایی در میان شیعه، می توان « تفسیر نورالثقلین» را نام برد. نویسنده ی این تفسیر، عبد علی بن جمعه عروسی حویزی می باشد. این تفسیر را، جزء تفاسیر روایی محض به شمار آورده اند که مؤلف، 13416 روایت در آن گردآوری کرده است.(مهدوی راد، محمد علی ، مصلایی پوریزدی،عباس، فهیمی تبار، حمید رضا ، فصلنامه حدیث پژوهی: اجتهاد در تفسیر روایی نورالثقلین،1388ش، ص 25). از اهم تفاسیر روایی اهل سنت، « تفسیر الدرالمنثور» تالیف جلال الدین ابوالفضل عبدالرحمن بن ابی بکر بن محمد سیوطی ( متوفی 911) می باشد. این کتاب، خلاصه کتاب « ترجمان القرآن» مؤلف است که اسناد احادیث را به دلیل ملال آور بودن برای دانشجویان و دانش پژوهان، حذف و تنها به متن آن اکتفا نموده است. ( سیوطی، 1404ق؛ ج 1، ص 2).
این تفاسیر، به کشف تفاوت های روایات تفسیری، به صورت استقرایی و تشخیص همه وجوه شناخت آن ها ، توجهی نداشته اند و از نظم و دسته بندی خاصی در میان روایات، برخوردار نیستند. به عنوان مثال؛ در ذیل آیه ده سوره ممتحنه، در تفسیر الدرالمنثور، روایات متعددی آمده است که شش روایت اول، شأن نزول آیه را بیان می کنند، روایت بعدی، به ایضاح مفهومی آیه پرداخته است، بعد از آن دوباره یک روایت شأن نزول بیان شده است و سپس روایت دیگری در ایضاح مفهوم آیه آمده است، دوباره یک روایت شأن نزول ذکر شده و پس از آن دوباره یک روایت در ایضاح مفهوم آیه بیان شده است و به دنبال آن یک روایت در بیان مصداق آیه بیان شده وپس از آن، باز یک روایت در ایضاح مفهوم آیه آمده و همین روال تا پایان تفسیر آیه ادامه یافته است . در تفسیر نورالثقل
|
|
Researchers
|
(Student)، sajjad Mohammadfam (Primary Advisor)، rogaiieh sadeghiniri (Advisor)
|