|
Title
|
نقش اخلاق و شریعت در وضع قوانین کیفری
|
|
Type of Research
|
Presentation
|
|
Keywords
|
شریعت، اخلاق، قانون عرفی، قانون کیفری، وضع قانون
|
|
Abstract
|
یکی از چالش های موجود در برابر قوانین عرفی در کشورهای اسلامی، ابهام در جایگاه شریعت و اخلاق در وضع/تصویب این قوانین است. این ابهام نظام حقوقی این کشورها را با چالش های نظری و عملی بسیاری مواجه کرده، و اعتبار و مشروعیت آنها را در بوته تردید افکنده است. این چالش ها، بیش از همه خود را در قوانین کیفری رایج در این کشورها نشان می دهد. همت قانون گذاران در بسیاری از کشورهای اسلامی عمدتاً مصروف این شده و می شود که تفسیر خاصی از احکام شرعی را به قالب قانون عرفی درآورند و به نام قانون آن را اجرا کنند. یکی از پیش فرض های مهم نهفته در ورای این رویه این است که «شریعت آینه تمام نمای اخلاق است» و چون چنین است، سازگار کردن قوانین عرفی با تفسیر خاصی از شریعت، قانون گذاران و مجریان قوانین عرفی را از سنجش قانون عرفی در ترازوی اخلاق بی نیاز می کند. به تعبیر دیگر، قانون گذاران و مجریان بر این باورند که سازگار کردن شریعت با اخلاق، اگر در اصل و ضرورت چنین کاری مناقشه نکنیم، شأن خداست، نه کار آدمی. بر این اساس، وظیفه قانون گذاران صرفاً این است که قوانین عرفی را با تفسیر خاصی از شریعت سازگار کنند، زیرا سازگاری قانون عرفی با تفسیر خاصی از شریعت به خودی خود سازگاری آن با اخلاق را هم تضمین می کند. این مقاله می کوشد نشان دهد که این پیش فرض نادرست است، و سازگار کردن قوانین عرفی با تفسیر خاصی از شریعت، قانون گذاران را از سازگار کردن این قوانین با اخلاق بی نیاز نمی کند و مسئولیت دینی و اخلاقی آنان در انجام چنین کاری را از دوش آنان برنمی دارد. نویسندگان می کوشند با تمرکز بر مواد مشخصی از قوانین کیفری ایران و تحلیل و ارزیابی انتقادی مفاد این مواد قانونی در ترازوی هنجارهای اخلاقی نشان دهند که اخلاق در مقام وضع و تصویب قوانین عرفی چه اصلاحات و تغییراتی را بر قانون گذاران الزام می کند.
|
|
Researchers
|
Abulqasem Fanai (First Researcher)، Davoud Nojavan (Second Researcher)
|