|
Title
|
ررسی تنوع مورفولوژیکی جمعیت های مختلف گیاه دارویی چای کوهی بر اساس روش های آماری چند متغیره
|
|
Type of Research
|
Article
|
|
Keywords
|
بای پلات، تجزیه خوشه ای، گیاهان دارویی، مورفولوژیک، همبستگی
|
|
Abstract
|
چای کوهی با نام علمی Stachys lavandulifolia از جمله گیاهان دارویی است که دارای پراکنش زیادی در ایران بوده و همچنین دارای خواص دارویی فراوان می باشد. مطالعات کمی در خصوص بررسی تنوع بین جمعیتهای مختلف چای کوهی صورت گرفته است. بنابراین ارزیابی تنوع بین جمعیت های این گونه در راستای اهلی سازی آن امری ضروری است. بدین منظور مطالعه ای روی 26 جمعیت چای کوهی در منطقه شمال غرب از پنج استان (آذربایجان شرقی، اذربایجان غربی، اردبیل، زنجان و همدان) در قالب طرح بلوک کامل تصادفی در سه تکرار در سال 1398صورت گرفت. نتایج حاصل از تجزیه واریانس نشان داد که اختلاف بین جمعیتهای مختلف مورد مطالعه بر اساس صفات ارتفاع بوته، وزنتر و خشک بوته، طول و قطر گل و وزن تر گل در سطح احتمال یک درصد معنی دار بود. بیشترین میزان وزن تر گل در جمعیت P3 به میزان 1/32 گرم مشاهده شد. در مقابل کمترین میزان وزن تر گل مربوط به جمعیت P1 به میزان 0/32 گرم بود. بر اساس نتایج حاصل از تجزیه واریانس مشاهده شد که صفات وزن خشک گل، طول و عرض برگ و تعداد برگ در سطح احتمال یک درصد و صفات وزن تر و خشک برگ در سطح احتمال پنج درصد معنیدار بودند. نتایج مقایسه میانگین نشان داد که بیشترین و کمترین میزان صفت وزن خشک گل به ترتیب مربوط به جمعیتهای P3 و P1 به میزان 0/64 و 0/13 گرم بود. دندروگرام حاصل از تجزیه خوشهای نشان داد که 26 جمعیت چای کوهی مورد مطالعه به پنج گروه مجزا از هم تفکیک شدند. مقایسه میانگین بین گروههای حاصل از تجزیه خوشهای نشان داد که بیشترین میزان صفت وزن تر گل مربوط به گروه سوم به میزان 0/96 گرم بود. نتایج حاصل از تجزیه به مولفههای اصلی نشان داد که تعداد چهار مولفه دارای مقدار ویژه بالاتر از یک بودند و در مجموع 29/84 درصد از واریانس کل را به خود اختصاص دادند. تجزیه به مؤلفه های صفات مورفولوژیک در اکثر موارد نتایج تجزیه خوشه ای را تایید نمود. در مولفه اول صفات ارتفاع بوته، وزن تر و خشک بوته، وزن تر و خشک گل، عرض برگ، تعداد برگ و وزن تر و خشک برگ، و مؤلفه دوم مربوط به طول گل، مولفه سوم تعداد برگ و مولفه چهارم قطر گل بیشترین میزان بار عامل دارا بودند. بر اساس نتایج حاصل از تجزیه همبستگی مشاهده شد که صفت وزن خشک برگ با صفات وزن خشک بوته (0/49)، وزن خشک گل (0/47)، طول برگ (0/51) و وزن تر برگ (0/65) همبستگی مث
|
|
Researchers
|
- - (First Researcher)، Mehdi Orae (Second Researcher)، Saeid Hazrati (Third Researcher)، Ali Faramarzi (Fourth Researcher)، Jalil Ajali (Fifth Researcher)
|