|
Title
|
تحلیل گفتمان کنایه درتاریخ بیهقی
|
|
Type of Research
|
Presentation
|
|
Keywords
|
تحلیل گفتمان، تاریخ بیهقی، کنایه ،کنایة زبانی،کنایة ادبی
|
|
Abstract
|
«تحلیل گفتمان» اصطلاحی است برگرفته از گرایشهای نوین زبانشناسی که میکوشد روابط و احساسات نهفته در کلمات و درون متن را آشکار کند و در اصل برای اطلاق به مطالعاتی است که زبان نوشتاری، گفتاری، نشانهای یا هرگونه پدیدة نشانه شناختی را تجزیه و تحلیل می کنند. این نظریه به طور مستقیم با تاثیر پذیرفتن از اندیشة میشل فوکو ایجاد شده است و در متون ادبی به موضوعاتی فراتر مانند پیوند معنایی، نحو جملات و انواع آنها، کنشهای گفتاری و بسامد کنشها میپردازد. با بررسی تاریخ بیهقی در مقام یکی از عالیترین و شیواترین نمونههای نثر فارسی میتوان دریافت که کنایه یکی از زیباترین، دقیقترین و تاثیرگذارترین شیوههای بلاغی بیشترین کاربرد را در این اثر دارد. بسیاری از کنایههای بیهقی نوساخته و ابداعی است و نویسنده برای ترسیم اوضاع آشفته و نابسامان جامعة آن روزگار به نوعی کتمان و پوشیدهگویی، به دلیل ناگزیری سیاسی و ظلم و ستم قدرت حاکم و خفقان روی آورده است. کنایه در تاریخ بیهقی به شکلهای مختلفی نمود دارد؛ گاه در قالب یک کلمه است که میتواند اسم، صفت یا فعل باشد، برخی از آنها در قالب یک ترکیب است از جمله: ترکیب وصفی، ترکیب اضافی و یا ترکیب عطفی، در بعضی موارد نیز به شکل یک گزارهی کنایی نمود دارد که مهمترین نوع کنایه به شمار میرود. کنایههای تاریخ بیهقی را میتوان به دو دستة زبانی و ادبی تقسیم کرد که اغلب آنها در معنای اولیة خود دارای مصداق عینی هستند؛ یعنی معنای آنها قابلیت تحقق در واقعیت بیرونی را دارد که این خود با نظریة یاکوبسن که قطب مجازی زبان را از ویژگیهای نثر میداند، هماهنگی بسیار دارد. با بررسی تاریخ بیهقی، میتوان دریافت که در این اثر فاخر و گرانسنگ، غلبة زبان بر قطب مجازی است و در این میان کنایه، از زیباترین، دقیقترین و تاثیرگذارترین اسلوبهای بلاغی و به قول استاد همایی «برزخی بین حقیقت و مجاز»، بیشترین کاربرد را دارد.
|
|
Researchers
|
Yadollah Nasrollahi (First Researcher)، (Second Researcher)
|