|
Title
|
تجزیه به عامل ها و گروه بندی ژنوتیپ های مختلف گندم تحت شرایط تنش خشکی گلدهی در محیط گلخانه
|
|
Type of Research
|
Article
|
|
Keywords
|
تجزیه تابع تشخیص، خشکی، صفات مرفولوژیک و فیزیولوژیک
|
|
Abstract
|
هدف: گندم مهم ترین گیاه زراعی است که حدود 20 درصد از اراضی جهان به کشت آن اختصاص یافته است. براساس گزارش فائو حدود 90 درصد از کشور ایران در نواحی خشک و نیمه خشک قرار دارد. تنش خشکی هرساله خسارت فراوانی را در محصولات زراعی ایجاد میکند و موجب کاهش 17 درصدی عملکرد میگردد؛ ازاین رو انجام پژوهش ها در زمینه بهبود مقاومت گیاهان در برابر تنش خشکی و یافتن راهکارهای مناسب بهمنظور کمینه ساختن تلفات آب در بخش کشاورزی از اهمیت ویژهای برخوردار است. بنابراین ارزیابی و تعیین میزان تحمل به خشکی ژنوتیپ های گندم نان براساس عملکرد در شرایط تنش و بدون تنش رطوبتی و بررسی اهمیت نسبی صفات ریخت شناسی، فنولوژیکی و فیزیولوژیکی مؤثر بر عملکرد ژنوتیپ های موردمطالعه به منظور دستیابی به معیارهایی برای انتخاب ژنوتیپ های پرمحصول بهمنظور استفاده در برنامه های به نژادی لازم و ضروری است. هدف این پژوهش بررسی روابط موجود بین صفات و استفاده از این روابط در گزینش ارقام پرمحصول تحت شرایط آبیاری مطلوب و تنش خشکی در مرحله شروع گلدهی بود.
روش پژوهش: بهمنظور شناسایی همبستگی و روابط بین صفات مختلف در گندم نان، 30 ژنوتیپ به عنوان فاکتور فرعی تحت آزمایش اسپلیت پلات در قالب طرح کاملاً تصادفی در گلخانه با سه تکرار در شرایط آبیاری طبیعی و تنش رطوبتی شروع گلدهی بررسی شدند. پس از اندازهگیری صفات موردمطالعه، بهمنظور بررسی روابط موجود بین عملکرد و اجزای عملکرد، با سایر صفات و بررسی اهمیت نسبی صفات مؤثر بر عملکرد ژنوتیپ های موردمطالعه، تجزیه واریانس، مقایسه میانگین ها، تجزیه خوشه ای و تجزیه به عاملها انجام شد.
یافته ها: تجزیه خوشه ای براساس کلیه صفات در شرایط نرمال و تنش کمبود آب به روش وارد و با استفاده از فاصله مربع اقلیدسی انجام گرفت، در تجزیه خوشه ای تحت شرایط نرمال، چهار گروه ایجاد شد که ژنوتیپ های برتر از نظر وزن دانه در گروه اول (cd-6، c-93-8، cd-3، cd-5، cd-7، cd-4، c-93-4، cd-1، cd-9، c-94-8 و c-93-6) با میانگین 93/7 گرم در واحد پنج بوته قرار گرفتند، اما تحت شرایط تنش خشکی ژنوتیپ های گروه دوم (میهن، اروم، c-93-3، c-94-7، c-93-9، c-94-3، c-93-8، cd-2 و c-93-7) دارای بیش ترین وزن دانه (18/2 گرم در واحد پنج بوته) بودند.
نتیجه گیری: با توجه به نتایج پژوهش، دو مؤلفه اول و دوم 24/76 درصد از تغییرات کل داده ه
|
|
Researchers
|
(First Researcher)، (Second Researcher)، Alireza Tarinejad (Third Researcher)، Hamid Mohammadi (Fourth Researcher)، Ali Ebadi (Fifth Researcher)
|