|
عنوان
|
تحلیل و بررسی جایگاه اجماع در مسائل احکام نکاح و طلاق در فقه امامیه
|
|
نوع پژوهش
|
پایان نامه
|
|
کلیدواژه‌ها
|
اجماع، نکاح و طلاق، حجیت، اعتبار اجماع
|
|
چکیده
|
اجماع یکی از مفاهیم بنیادین در علم اصول فقه است که نقش مهمی در فرآیند استنباط احکام شرعی ایفا می کند. در فقه امامیه، اجماع نه به عنوان دلیلی مستقل، بلکه به عنوان کاشف از نظر معصوم معتبر شمرده می شود. این رویکرد متفاوت، عامل اصلی افتراق دیدگاه میان فقهای شیعه و اهل سنت در باب حجیت اجماع است. فقهای شیعه اقسام مختلفی از اجماع همچون اجماع دخولی، لطفی، تقریری، حدسی، کشفی و تشرفی را مطرح کرده اند که هر یک ارتباط خاصی با رأی معصوم دارند. این پژوهش با هدف بررسی جایگاه اجماع در استنباط احکام فقهی در حوزه مسائل احکام نکاح و طلاق انجام شده است.
در این تحقیق، نمونه هایی از مسائل فقهی مرتبط احکام نکاح و طلاق که در آن ها به اجماع فقها استناد شده، استخراج و تحلیل شده اند. از جمله این نمونه ها می توان به مسئله فسخ نکاح به دلیل عنن، امکان شرط خیار در مهریه، و مسئله طلاق عدّه اشاره کرد. در برخی موارد، اجماع به تنهایی دلیل تعبدی برای حکم شرعی تلقی شده، و در برخی دیگر همراه با سایر ادله مانند روایات یا اصول فقهی بوده و در ردیف اجماع مدرکی قرار گرفته است. همچنین، به مواردی اشاره شده که ادعای اجماع وجود دارد اما در واقع مخالفت هایی میان فقها مشاهده می شود که اجماع را از اعتبار ساقط می کند.
این مطالعه نشان می دهد که اجماع در احکام نکاح و طلاق می تواند در مواردی راهگشای تبیین احکام شرعی باشد، اما همواره نیازمند بررسی دقیق مبانی و مستندات آن است. بررسی اجماعات معتبر و تفکیک آن ها از شهرت های غیرمعتبر، گامی مهم در ارتقای نظام حقوقی خانواده بر پایه فقه امامیه به شمار می آید.
|
|
پژوهشگران
|
محمدحسین نارنجچی شتربانی (دانشجو)، محمدعلی محب الرحمان (استاد راهنمای اول)، سیف اله احدی (استاد مشاور)
|