مشخصات پژوهش

صفحه نخست /ماقبل الطبیعه انسان معلق: ...
عنوان ماقبل الطبیعه انسان معلق: بازخوانی فلسفه عقل گرایانه ابن سینا در کتاب الاشارات و التنبیهات
نوع پژوهش مقاله چاپ شده
کلیدواژه‌ها واجب الوجود، خودآگاهی، منطق، طبیعیات، مابعدالطبیعه، عقل گرایی، عرفان
چکیده مقاله حاضر بر آن است تا خوانشی نو از کتاب اشارات ابن سینا ارائه کند. مقاله حاضر از این فرضیه دفاع می کند که کتاب اشارات از ویژگی خاصی برخوردار است؛ به طوری که با آنکه مختصر است اما خلاصه فلسفه ابن سینا نیست؛ بلکه ابن سینا در این کتاب بر آن است تا ماقبل الطبیعه خود را ارائه کند. او در این راستا به بیان آن دسته از مباحث فلسفی می پردازد که صرفا به روش عقلی و بدون نیاز به مراجعه به طبیعت و بنابراین پیش از آشنایی با طبیعیات و صرفا بر مبنای مفاهیم و گزاره های پیشینی و عقلی قابل طرح باشند. منطق و طبیعیات این کتاب مبانی ماقبل الطبیعه آن را پایه گزاری می کنند به طوری که در آنها از مباحث زبانی و تجربی صرف نظر شده است. در این راستا بحث از انسان معلق و معرفت نقش اساسی و مبنایی در طرح ماقبل الطبیعه اشارات ایفا می کند. بر این اساس، ابن سینا در نمط سوم اشارات معرفت شناسی عقل گرایانه خود را پایه ریزی می کند و در ادامه اشارات به بیان فلسفه پیشینی عقلی – ماقبل الطبیعه - می پردازد که شامل اثبات واجب الوجود، صفات او، فعل بی واسطه او و نظام عقول و افلاک می شود. در نمط های پایانی اشارات نیز سعادت همان انسان معلق یا عقل مجرد تبیین می شود.
پژوهشگران سید احمد حسینی (نفر اول)