|
عنوان
|
بررسی تطبیقی ارهاصات انبیاء علیهم السلام در قرآن از منظر شیعه امامیه و معتزله
|
|
نوع پژوهش
|
پایان نامه
|
|
کلیدواژه‌ها
|
: ارهاصات ، انبیآئ ، قرآن ، امامیه ، معتزله
|
|
چکیده
|
ارهاص به معنی اثبات یقال ارهص الشیء اذااثبته واسّسه ومنه ارهاص النبوه (تاج العروس من جواهرالقاموس ، 1373ش ج 9ص294) ارهاص به معنای اثبات شی است و ارهاص شی وقتی گفته می شود که چیزی اثبات و تاسیس و پایه گذاری شود و ارهاص پیامبر هم به معنای پایه ریزی برای نبوّت است . درجای دیگر از کتاب نبوت ابوحنیفه نقل می کند که منظوراز ارهاص نبوّت مقدمه آن است و اذن برای نبوّت است .(همان)
ارهاص درلغت بنیاد نهادن دیوار است و در اصطلاح ، عبارت ازامرخارق عادتی است که ازسوی پیامبر پیش ازبعثت ظاهرمی گردد و برخی آن راکرامت دانسته اند .وبه این کار خارالعاده ارهاص گفته اند چون در واقع قاعده و پایه نبوت بدان تا سیس می گردد و دلالت می کند بر اینکه وی در آینده مبعوث خواهد شد مانند سایه افکندن برسرپیامبر در سفرها ، آشکاربودن نورازپیشانی پدران او، شکستن ایوان کسری و خاموش آتشکده فارس درهنگام ولادت پیامبراسلام (ص) (علامه حلّی کشف المراد ، 1407ق ،ص 277، قوشچی ، شرح تجریدالاعتقاد ، 1382ش ، ص395، جرجانی التعریفات ، 1370ش ، ص11)
جریان نا بود شدن سپاه ا برهه درسال تولد پیامبراسلام (ص) با اباییل را ارهاص برای نبوت آن حضرت و شرافت مکّه دانسته اند (فخررازی ،تفسیرمفاتیح الغیب ، 1411ج21ص176و منشورجاوید، 1390ش ، ج 12، ص 358 وروح البیان ، 1402ق ، ج 10 ص 510)
دورساختن یوسف (ع) ازگناه با این که تمام شرایط گناه برای حضرت یوسف (ع) فراهم بود ، وی خدا را درخلوت ها خویش شاهد وناظر دیده ، بندگی اورا برگزید و خودرا آماده پذیرش هرنوع سختی کرد .(قال معاذالله انّه ربّی احسن مثوای انّه لایفلح الظالمون / یوسف /23) وبا کمک برهان الهی از ارتکاب گناه خوداری کرد. ( یوسف /24) ( المیزان ، 1391ق ج 11 ، 120 تا 125) و شفای یعقوب (ع) با پیراهن یوسف (ع) از ارهاصات و مقد مات نبوت یوسف (ع) شمرده شده است .
وحی به مادرموسی (ع) برای شیر دادن به موسی و انداختن او به دریا وحرام شدن خوردن به موسی ازسایرزنان وحفظ موسی ونگه داری فرعون آن حضرت را ازارهاصات نبوت موسی شمرده می شود(سوره قصص / آیات 7تا 13)
لاهیجی می گوید : خرق عادتی راکه دلالت کند بربعثت پیغمبری قبل بعث «ارهاص »گویند .
مانند همان حوادثی که موقع تولد پیامبراسلام اتفاق افتاده است که آنها ارهاص بوده اند و ارهاص به معنی «انتظاربردن» است گویا انتظار بعثت می برد.(سرمایه ایمان /120)
تفتازا
|
|
پژوهشگران
|
عزیز البدیری (دانشجو)، کریم علی محمدی (استاد راهنمای اول)، معروفعلی احمدوند (استاد مشاور)
|