|
چکیده
|
بنای منطقی ارسطو به قدری رفیع و متین بود که تا چندین قرن پس از او اکثر دانشمندان آن را از هر جهت کامل می دانستند به گونه ای که قرنهای متمادی حاکم بر افکار و آرای مردم اندیشمند بوده است. ابن سینا نخستین کسی است که از روش ارسطو در تدوین علم منطق عدول کرده و از جهات گوناگون دگرگونیهایی در منطق ارسطویی بوجود آورد. شیخ الرئیس علاوه بر کاستن برخی مسایل منطقی از قبیل مقولات و بحث تفصیلی شعر و خطابه و جدل، و جابجایی برخی دیگر مثل عکس و حد و رسم، ابتکارات و نوآوریهای متعددی در علم منطق دارد که به قرار زیر است: تبدیل منطق نگاری نه بخشی به منطق نگاری دو بخشی، تقسیم دلالت وضعی لفظی بر سه قسم مطابقه و تضمن و التزام، بسط و گسترش تقسیم قضیه به حسب جهت و نظام خاص و انسجام نوین آنها، جواز اجتماع دو قضیه مطلقه با اختلاف در کم و کیف، تناسب کمیت حد با ذات محدود و ضعف قاعده ایجاز و اختصار تعریف حقیقی، ملاک استغنای از تعریف و صعوبت دسترسی به حدود حقیقی اشیا، قیاس اقترانی شرطی و انواع آن، فعلیت ثبوت وصف عنوانی موضوع برای ذات آن در باب عقد الوضع، انعکاس قضیه موجبه ضروریه به صورت موجبه جزئیه مطلقه عامه.
|