مشخصات پژوهش

صفحه نخست /تقسیم بندی علوم از منظر اخوان ...
عنوان تقسیم بندی علوم از منظر اخوان الصفا و فارابی
نوع پژوهش مقاله چاپ شده
کلیدواژه‌ها تقسیم علوم، ملاک تقسیم علوم، موضوع علم، غایت علم، اخوان الصفا، فارابی
چکیده با آنکه فیلسوفان بسیاری از تقسیم علوم سخن گفته اند اما همگی از تقسیم واحدی سخن به میان نیاورده اند. در این میان هم مقسم و هم اقسام متفاوت است. اخوان الصفا در تقسیم علوم مطلق دانش را در نظر می-گیرند و در ابتدا علوم را به دو دسته صنایع علمی و صنایع عملی تقسیم می کنند؛ اما فارابی رشته های علمی – و نه مطلق دانش - را تقسیم می کند و این علوم را براساس سودمندی، به دو بخش علوم ابزاری و علوم غیرابزاری تقسیم می کند. در تقسیم بندی اخوان الصفا که رویکردی نوافلاطونی دارند، جایگاه نفس، سیاست، منطق و اخلاق متفاوت از جایگاه این مسائل نزد مشائیانی چون فارابی است. مهم ترین مبنای تقسیم علوم از دیدگاه اخوان الصفا، تقسیم بندی از حیث غایت است. اما فارابی همانند ارسطو، بر دو ملاک اصلی تقسیم علوم یعنی غایت و موضوع تکیه می کند. در نوشتار حاضر علاوه بر آن که به بررسی تفاوت تقسیم علوم از دیدگاه اخوان الصفا و فارابی پرداخته می شود، جایگاه خاص برخی علوم نیز نزد ایشان مشخص می شود.
پژوهشگران سید احمد حسینی (نفر اول)، مهدی امیری (نفر دوم)