مشخصات پژوهش

عنوان	از مسئولیت حقوقی دولتها تا مسئولیت اخلاقی آنها در زمینه مقابله با تغیرات آب و هوائی
نوع پژوهش	مقاله چاپ شده
کلیدواژه‌ها	تغییرات آب و هوائی؛ مسئولیت دولتی؛ مسئولیت اخلاقی؛ کنوانسیون ساختاری؛ پروتکل کیوتو؛ توافق پاریس
چکیده	یکی از مشکلات ناشی از انتشار فزاینده گازهای گلخانه ای، بروز پدیده تغییرات آب وهوائی است. برای حل این مشکل، رژیم حقوقی تغییرات آب و هوائی، متشکل از کنوانسیون ساختاری، پروتکل کیوتو و توافق پاریس با تعهداتی در راستای کاهش تدریجی انتشار این گازها شکل گرفته است. به دلیل فقدان قواعد خاص در زمینه مسئولیت بین المللی در این رژیم، حقوق عام مسئولیت بین المللی دولت بر هرگونه نقض تعهدات مندرج در این معاهدات توسط دولتهای عضو و جبران خسارت ناشی از آن قابلیت اعمال دارد. سوال اساسی این است که آیا نظام مسئولیت بین المللی دولت در حوزه تغییرات آب وهوائی کارآمد است؟ بررسی نشان می هد این نظام در زمینه قابلیت انتساب، به دلیل عدم وجود قطعیت در سببیت، قادر به اثبات انتساب نیست؛ آن در زمینه نقض تعهد، به دلیل فقدان تعهد در زمینه ممنوعیت مطلق انتشار گازهای گلخانه ای، ناتوان از اثبات نقض تعهد است. به علاوه، نظام مذکور به دلیل خروج موضوعی مساله خسارت در معاهدات مربوطه، بالاخص در توافق پاریس، قادر به حل مساله جبران خسارت نیز نمی باشد. لذا مسئولیت بین المللی دولت در زمینه تغییرات آب وهوائی با ناکارآمدی نسبی در ایفاء کارکردهای خود مواجه است. برای جبران این ناکارآمدی، روندهای اخیر به سمتی است که در کنار مسئولیت حقوقی دولتها، به تدریج مسئولیت اخلاقی آنها با محوریت کاهش مصرف انرژی نیز مورد توسل واقع می شود.
پژوهشگران	حجت سلیمی ترکمانی (نفر اول)