|
چکیده
|
سال های مدیدی است که ضایعات نخاعی یکی از شدیدترین معلولیت ها به شمار می آید که تاثیر زیادی بر زندگی فرد گذاشته و وی را تا آخر عمر دچار محدودیت های وسیعی می کند [6]. تا جوئن 2008 تعداد افراد مبتلا به ضایعه نخاعی (SCI)، بالغ بر 253000 نفر برآورد شده بود. به دلیل این آمار قابل توجه، SCI به یک اپیدمی اجتماعی بزرگ در حوزه سلامت تبدیل شده است [2]. در یک مطالعه درطی سال های 1995 تا 2005 بطور متوسط میزان آسیب نخاعی سالیانه، 29.5 نفر در هر میلیون گزارش شده است [24]. در تهران در سال 2007 - 2008 آمار آسیب های نخاعی 43 نفر در هر میلیون تخمین زده شده است [25]. با بررسی 64 مقاله مربوط به 28 کشور در حال توسعه جهان طی سال های 1989 تا 2012، مشاهده شد که ایران در بروز آسیب نخاعی در بین این کشورها رتبه دوم را دارا است [26].
آسیب های نخاعی در اثر قطع عرضی نخاع، صدمات عروقی شدید، کشش های طولی طناب نخاعی و یا فشارهای شدید به نخاع ایجاد می شود [4]. در ضایعات کامل به دلیل قطع ارتباط نخاع با مغز، ادراک حسی و کنترل حرکتی فرد مختل می شود. بسته به اینکه کدام قسمت نخاع آسیب دیده باشد و شدت آسیب چقدر باشد (اولیه و یا ثانویه) علائم و عوارض متفاوتی ایجاد خواهند شد. در پی ضایعه طناب نخاعی تغییراتی نیز در مغز ایجاد می شود. به صورتی که نواحی مختلف مغز به دلیل افزایش فعالیت چرخه سلولی، بیان مارکرهای فعال کننده میکروگلیا/ ماکروفاژ و در نتیجه، افزایش فعالیت میکروگلیاها در مغز دچار آپوپتوز و تغییرات التهابی می شود که منجر به پلاستیسیته و تغییرات الکتروفیزیولوژیک در مغز می گردد [15-17, 27, 28]. علایم و عوارض یک آسیب نخاعی ممکن است در ارتباط با یک یا چند مورد از مشکلات ذیل باشد:
اختلالات حسی، مشکلات حرکتی (مانند ترومبوزیس وریدهای عمقی، عفونت های ریوی، ضایعات پوستی و خشکی مفاصل) درد، تشدید بازتاب ها (رفلکس ها)، مشکلات ادراری و احشایی، اختلال در دستگاه تنفسی [3]، نقص عملکرد جنسی، احتمال افت فشار خون در وضعیت ایستاده، احتمال افزایش بازتاب اتونوم (هیپر رفلکسی یا دیس رفلکسی اتونومیک) بعد از مرحله شوک نخاعی [3, 5]، امکان وجود مشکلاتی جهت تنظیم دمای بدن، زخم های بستر یا فشاری، عفونت ادراری، ترومبوز وریدی عمقی (DVT) و بی حرکتی اندام ها از عوامل مهم اختلال در سیستم وریدی است و احتمال ایجاد ترومبوز وریدی عمقی (DVT)
|