|
عنوان
|
کارکردهای نمادگرایی دینی از نظر میرچا الیاده و کارل گوستاو یونگ
|
|
نوع پژوهش
|
پایان نامه
|
|
کلیدواژه‌ها
|
نمادگرایی دینی، روان شناسی دین، پدیدارشناسی دین، میرچا الیاده، کارل گوستاو یونگ
|
|
چکیده
|
پژوهش پیش رو اساساً یک بررسی مقایسه ای در حوزۀ «پدیدارشناسی دین» و «روان شناسی دین» است و «نمادگرایی دینی» را به عنوان یکی از مسایل مهم دین شناسیِ علمی مورد بررسی قرار می دهد. به علاوه، چون دربارۀ «زبان دین» و «نمادگرایی دینی» طیف وسیعی از دیدگاه ها وجود دارد، به منظور تحدید قلمرو بحث، در اینجا مسایل اصلی نمادگرایی دینی تنها براساس تبیین های دین شناختی دو اندیشمندِ معاصر هم، میرچا الیاده (1907-1986) و کارل.گ.یونگ (1875-1961)، مورد واکاوی قرار می گیرند.
الیاده پدیدارشناس برجستۀ رومانیایی است که تحقیقات و مطالعاتش مبتنی برقداست و رمز/نماد است. الیاده در پی یافتن معانی پنهان در اسطوره و نمادهاست. یکی دیگر از برجسته ترین محققانی که از دریچۀ روان شناسی، موضوع «نمادگرایی دینی» یا «زبان نمادین دین» را مورد دقّت نظر قرار داده است، کارل.گ.یونگ است. شباهت دیدگاه های یونگ و الیاده از این قرار است که اولاً هر دو کارکرد نماد را اشاره به واقعیتی فرا عقلی می دانند. بر این باورند که در بحث نمادگرایی اصالت با مدلول آن است نه ظاهر آن. همچنین یونگ و الیاده هر دو بر این باورند که نمادها صور متنوعی دارند، هرچند از فرهنگی به فرهنگ دیگر ممکن است گوناگون و متفاوت باشند. «امور ذاتی» مدّ نظر الیاده به عنوان تجلیّات امر مقدس، بی شباهت به کهن الگوهای مدّ نظر یونگ نیست.با وجود این می توان گفت که تفاوت آراء یونگ و الیاده به این شکل است: از نظر الیاده مدلول نماد اعتبار وجودشناختی دارد، حال آنکه از منظر یونگ نماد به واقعیّت های روان شناختیِ کهن الگوها اشاره میکند. الیاده امور ذاتی را تجلی امر مقدس می داند، در حالی که یونگ کهن الگوها را محتوای ضمیر ناخودآگاه بشری فرض می کند. به علاوه، تفاوت نظر یونگ و الیاده در ماهیت آنچه نمادها به آن اشاره دارند، نمود می یابد و رویکرد آن دو به موضوع نماد نیز متفاوت است. ازجمله اختلاف نظرهای الیاده و یونگ را همچنین می توان در ارزیابی و تعریف آن ها از نمادپردازی و نیز روش آنها در پرداختن به موضوع نمادگرایی در نظر گرفت. روش پردازش و تعریف یونگ از نمادها، روانشناختی است، حال آنکه ارزیابی میرچا الیاده پدیدارشناختی است.
|
|
پژوهشگران
|
بهار شاکری سرخه لیژه (دانشجو)، سجاد دهقان زاده (استاد راهنما)، مظاهر احمدتوبی (استاد مشاور)
|