|
عنوان
|
مواجهه کانت با نسبی انگاری اخلاقی
|
|
نوع پژوهش
|
مقاله ارائه شده
|
|
کلیدواژه‌ها
|
کانت، نسبی انگاری اخلاقی، مطلق انگاری اخلاقی، نقد عقل عملی
|
|
چکیده
|
کانت از جمله مهمترین فیلسوفانی است که در تاریخ مسأله نسبی انگاری و مطلق انگاری اصول و ارزشهای اخلاقی جایگاه رفیعی دارد. او در چارچوب نظام فلسفی خود مشهور به فلسفه استعلایی، به شیوه ای خاص و منحصر به فردی که پیش از این سابقه نداشت، با نسبی انگاری اخلاقی مقابله می کند.کانت با نقد عقل عملی به مثابه وجه عملی عقل محض(دستگاه شناسایی آدمی) به یک سلسله اصول، مفاهیم و عناصر پیشینی ای با ویژگیهای ایجابی و سلبی دست می یابد که با تمسّک به آنها بدون رجوع به مرجعی بیرونی احکام و قضایایی اخلاقی صادر می کند که در هر زمان و مکانی و برای هر فرد انسانی معتبر و الزام آور است. از جمله آن اصول و مفاهیم عبارتند از: خیر مطلق(= اراده نیک)، تکلیف، احترام به قانون (منشأ تکلیف اخلاقی)، امر مطلق ، اصل غایتمندی ، اصل خودمختاری اراده، مفهوم خیر اعلی(جمع فضیلت و سعادت)، و اصول موضوعه عقل عملی(جاودانگی نفس و خدا) با ویژگیهای ایجابی و سلبی چون غیر تجربی،غیرفطری، و غیر تعقلی بودن و نیز پیشینی بودن، شرطیت ، کلیت، ضرورت و ... . مجموعه این مؤلفه ها و عناصر در کنار هم به استثناء ناپذیری اخلاق و از این طریق، به نفی کامل نسبیّت منتهی می شود. اما این شیوه کانت خالی از مناقشه نیست.
|
|
پژوهشگران
|
حبیب اله کاظم خانی (نفر اول)
|