|
چکیده
|
مکان عنصر زائدی در دا ستان نیست، بلکه گاه ممکن ا ست، خود هدف نهایی اثر روائی با شد. مکان در دا ستان حضرت آدم،
همچون داستان های سنتی صرفاً یک مکان نیست که شخصیت ها در آن حرکت کنند و یا حوادث داستان در آن اتفاق بیافتد،
بلکه مکان هنری و اعجازی و زیبایی شناسانه ی آشنازدا است. در این داستان چهار مکان با ویژگی و ماهیت کامال متفاوت از هم
وجود دارند: بارگاه الهی، بهشت، زمین، جهنّم. به جز زمین، سه مکان دیگر مکانهای ماوراء طبیعی هستند و فاقد جنبه فیزیکی و
از این جهت با مکان در داستان بشری که عموماً جنبه فیز یکی داشته و در نقشه می گنجد، متفاوت و دارای ویژگی آشنایی زدایی
ا ست. مفهوم بارگاه الهی از طریق زبان به مکان تبدیل شده و در حقیقت برای خداوند متعال نمی توان مکان متصور شد. بهشت
مکان آشنازدای دیگری است که در آن نه خبری از گرسنگی و تشنگی هست و نه برهنگی و گرما زدگی سراغ شخصیت ها میآید
و درخت موجود در آن هم تأثیر آشنازدایی بر جسم شخصیتها گذاشته است. زمین با تمام وسعتش جزئی از مکانهای روائی این
داستان است. جهنم مکان آشنازدای دیگری است که هنوز زمان رخداد حوادث آن فرا نرسیده است که بعد از پایان یافتن حوادث
زمین، پناهگاه کسانی خواهد بود که از شیطان تبعیت میکنند.
|