مشخصات پژوهش

عنوان	شیوه مواجهه معقول با معنویت های نوظهور
نوع پژوهش	مقاله ارائه شده
کلیدواژه‌ها	معنویت، معنویت های نوظهور، ابعاد باطنی اسلام، عرقان اسلامی، احیاء عرفان
چکیده	امروزه گسترش معنویت های نوظهور به دلیل دنیاگرایی بشر جدید و اشاعه مدرنیسم در جهان به معضلی مهم مبدّل گردیده است. براین اساس، پرسش اصلی این نوشتار آن است که به مساله شیوۀ مواجهه معقول با معنویت های نوظهور بپردازد. با توجه به حضور حداکثری معنویت و جنبش های معنوی نوپدید، یکی از شیوه های عقلانی مواجهه با معنویت های نوپدید در عصر پیچیدۀ جدید، آن است که به ابعاد باطنی و ساحت معنوی اسلام توجه بیشتری می شود. یکی از این ابعاد معنوی اندیشه اسلامی، عرفان و طریقت عرفانی است که تا کنون یا از آن غفلت شده، یا مورد توجه حداقلی واقع شده است. می توان گفت که بدون شک غفلت از تفکر اصیل عرفانی اسلام است که موجب ظهور و پیدایش معنویت های کاذب و دروغین شده است. از این رو ضرورت دارد که عرفان و طریقت عرفانی اهل سلوک، از نو بازسازی و احیاء شود. چرا که نقش اصلی عرفان آن است که آدمی را از قلمرو رؤیاها و اوهام زندگی روزمره بیدار می کند و حقیقت وجود آدمی را از زندان ها و معنویت های عاریتی رهایی می بخشد. انسان جدید چون خدا را به حق نمی شناسد، پیوسته در پی معنویت های عاریتی و نیازهای عرضی و اعتباری است؛ این در حالی است که تفکر و طریقت باطنی اسلام به انسان یادآوری می کند که در پی تحقّق نیازهای فطری و معنویت اصیل و وحیانی باشد. به بیان دیگر، توجه به عرفان و حضور حداکثری آن در جوامع مختلف به منزله گوهر ادیان می تواند انسان معاصر را از مقام نمود (معنویت های نوظهور) به مقام بود (عرفان و تفکر اصیل اسلامی) راهنمایی کند. یافته های این تحقیق نشان می-دهد که توجه حداکثری به عرفان و ابعاد معنوی اسلام در جامعه ، گسترش و احیای ادبیات و متون کلاسیک عرفانی به زبان قابل فهم امروزی و ترجمه و شرح و تفسیر آن ها به زبانی ساده و قابل فهم برای افراد جامعه، می تواند در عالم، اصول و معیارهای مناسبی را در شرایط معاصر در مواجهه با جنبش های معنوی نوپدید، استخراج و فراهم آورد.
پژوهشگران	سعید گراوند (نفر اول)، سمیه خادمی (نفر دوم)