مشخصات پژوهش

عنوان	بررسی عوامل مؤثر بر رفتار بدنه سدهای زیرزمینی براساس جایابی بهینه
نوع پژوهش	پایان نامه
کلیدواژه‌ها	سد زیرزمینی، جایابی بهینه، بدنه سد
چکیده	مطالعات حاکی از آن است که اغلب بررسی های انجام شده در جهان و ایران، در مورد مکان یابی سدهای زیرزمینی بوده و توجه چندانی به اصول و مبانی طراحی این نوع سدها نشده است. در کشور ایران بحث طراحی سدهای زیرزمینی کمتر مد نظر قرار گرفته است و در منطقه شمالغرب کشور به ویژه استان آذربایجان شرقی مطالعاتی در این زمینه صورت نگرفته است. دشت مرند به عنوان یکی از بزرگترین دشت های استان آذربایجان شرقی منطقه ای با میزان بارندگی بالا می باشد. که باتوجه به اینکه عمده آب شرب و کشاورزی منطقه از آب های زیرزمینی تأمین می شود. لزوم حفظ و استفاده بهینه از آب های زیرسطحی در این منطقه وجود دارد. دشت مرند با وسعت تقریبی 826 کیلومترمربع بین ارتفاعات محصور بوده و دارای شیب ملایمی در حدود 5-2 درصد از دامنه شمالی و جنوبی و شرق به طرف مرکز دشت می باشد. هدف این تحقیق، امکان سنجی، تعیین موقعیت بهینه و طراحی سد زیرزمینی برای جلوگیری از هدررفت و مصرف بی رویه آب های زیرزمینی و نگه داشتن تراز آنها در یک محدوده مشخص می باشد. لازم به ذکر است به دلیل کم بودن میزان آب های سطحی احداث سدهای سطحی در منطقه قابل توجیه نمی باشد. منبع تأمین آب شرب این شهرستان در حال حاضر بالغ بر 20 حلقه چاه عمیق و نیمه عمیق می باشد، با افزایش چاه های بهره برداری و برداشت بیش از حد توان از آبخوان آبرفتی این دشت، سطح آب زیرزمینی در 30 سال گذشته بالغ بر 66/14 متر افت داشته است. در این تحقیق، با استفاده از عکس های هوایی، تصاویر ماهواره ای و نقشه های توپوگرافی موجود و با توجه به خصوصیات مورفولوژی مثل وجود تنگه در مسیر آبراهه، طول آبراهه، سطح حوضه آبخیز، شاخص پوشش گیاهی، خصوصیات زمین شناسی مانندگسل ها، عمق بستر، تخلخل، وجود سکنه و افراد و میزان بارش، محل مناسب برای احداث سد زیرزمینی با استفاده از نرم افزار GIS بررسی و انتخاب خواهد گردید. در ادامه تحلیل و طراحی بدنه سد با استفاده از نرم افزار ABAQUS انجام شده و مواردی نظیر پایداری، حجم مفید مخزن، تغییر مکان سد و میزان آبگذری سد مورد بررسی قرار خواهند گرفت. همچنین نکات مؤثر طراحی و اجرایی این گونه سدها ارائه خواهد شد.
پژوهشگران	نظیره مهری (دانشجو)، نازیلا کاردان (استاد راهنما)، حسین سلطانی جیقه (استاد راهنما)، حامد فرشباف آقاجانی (استاد مشاور)، بهرام سعیدی فرزاد (استاد مشاور)