مشخصات پژوهش

عنوان	ارزیابی ریسک سلامتی عناصر سنگین ناشی از مصرف ماهی کپور و سوف در حوضه آبریز ایلگنه چای به رود ارس
نوع پژوهش	مقاله چاپ شده
کلیدواژه‌ها	عناصر سنگین، ریسک سلامتی، ایلگنه چای، ارس
چکیده	امروزه پایش میزان تجمع فلزات سنگین در بافت آبزیان یکی از رویکردهای مهم تحقیقاتی در جهت ارزیابی و اطمینان از سلامت اکوسیستم ها می باشد. در مطالعه حاضر غلظت پنج فلز سنگین (کادمیوم، سرب، روی، کروم و مس) در عضله دو گونه از ماهیان ، Sander lucioperca (Linnaeus, 1758) و Cyprinus carpio Linnaeus, 1758 در رودخانه ایلگنه چای مورد بررسی قرار گرفت. در این تحقیق در مجموعا 52 نمونه (25 سوف و 27 ماهی کپور) در طی سالهای 1399 تا 1401به طور تصادفی از محل اتصال حوضه آبریز ایلگنه چای به ارس جمع آوری و پس از جدا سازی و هضم بافت عضله هر ماهی با استفاده از دستگاه جذب اتمی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. مقایسه میانگین غلظت عناصر نشان داد که بیشترین رسوب در هر دو گونه ماهی متعلق به مس و کمترین آن کادمیوم است. این مقادیر در مقایسه با حداکثر مجاز اعلام شده توسط سازمان بهداشت جهانی کمتر اســت. ارزیابی ریسک غذایی نشان داد که مقدار میزان جذب روزانه (EDI) در مقایسه با میزان جذب قابل تحمل (TDI) کمتر بوده و بیشترین احتمال خطر پذیری غیر سرطان زایی (THQ) در بین عناصر بررسی شده متعلق به کادمیوم میباشد و احتمال خطر پذیری غیر سرطان زایی کل (HI) بیشتر از یک نمی باشد. همچنین بالاترین شاخص ریسک سرطان زایی(CR) مربوط به فلز کادمیوم (5-10×8) می باشد که کمتر از شاخص استاندارد جهانی قابل قبول (4-10×1) می باشد. در نهایت مقایسه میزان رسوب عناصر در عضلات ماهیان بررسی شده و همچنین مقایسه شاخص های سلامتی با شاخص های جهانی نشان می دهد که مصرف این ماهیان در این رودخانه خطر خاصی برای انسان ندارد.
پژوهشگران	امیر دهقانی (نفر اول)