|
عنوان
|
بررسی تطبیقی اسطورة «قیرات» در روایت های مختلف دستان کوراوغلی با اسبهای اسطوره ای شاهنامه
|
|
نوع پژوهش
|
مقاله چاپ شده
|
|
کلیدواژه‌ها
|
اسطورۀ قیرات، اسبهای اسطوره ای، شاهنامه و داستان کوراوغلی، شاهنامه و فرهنگ عامه
|
|
چکیده
|
اسب در نزد ایرانیان اولیّه از اهمیت خاصی برخوردار بوده است. پیروزی و سرفرازی ایرانیان همواره به یاری این جانور نجیب و سودمند عملی شده است. در حیات ملل ترک نیز، اسب از قداست خاصی برخوردار است و همواره رفیق بهادر و شریک پیروزی های او به شمار می آید. «قیرات» اسب کوراوغلی، جانوری نمادین است که با اسطوره پیوند می یابد. تولد از نریان دریایی و پرورش در دنیای خاکی، جایگاهی ویژه به قیرات بخشیده است که گاهی ویژگی بالداری در بعضی روایت ها او را به دنیای سه گانۀ آب، زمین و هوا منسوب می دارد تا قدرتی فراتر از حد تصوّر از آنِ او کند. صخره ها را درمی نوردد و شیهه ای فراتر از یک اسب دارد. پیروزی قهرمان بر دشمن بدون همراهی او ممکن نیست. قیرات علاوه بر جسارت و گستاخی، ویژگی هایی انسانی دارد، در برابر کوراوغلی احساس مسئولیت می کند، سخنان او را می فهمد، برادر قهرمان است و در روایت های مختلف با او غیب می شود و یا با او می میرد. در روایتی که کوراوغلی کشته می شود، بعد از مرگ قهرمان نسبت به حیات بی علاقه است چنانکه چهل شبانه روز از خوردن پرهیز می کند، در روایتی دیگر که قیرات کشته می شود کوراوغلی برای کشته شدن اعلام آمادگی می کند، چون زندگی بدون قیرات برای او معنی ندارد. این حیوان اسطوره ای گاه جایگاهی فراتر از خودِ قهرمان می یابد و کوراوغلی، خود را بدون او به هیچ می شمارد. وجوه مشترک این اسب اسطوره ای با اسبهای اسطوره ای شاهنامه قابل توجه است. این مقاله به بررسی تطبیقی ویژگی های قیرات مهمترین عنصر اسطوره ای دستان کوراوغلی با اسبهای اسطوره ای شاهنامه می پردازد.
|
|
پژوهشگران
|
عاتکه رسمی (نفر اول)، سکینه رسمی (نفر دوم)
|