مشخصات پژوهش

عنوان	جایگاه ادبیات عرفانی در تفکر میانفرهنگی؛ با تکیه بر تاثیرپذیری بحرالمعانی از تمهیدات
نوع پژوهش	مقاله ارائه شده
کلیدواژه‌ها	تفکر میانفرهنگی، عینالقضات همدانی، تمهیدات، سیّدمحمّد مکّی حسینی، بحرالمعانی
چکیده	تفکر میان فرهنگی یکی از موضوع های بسیار مهم در حوزۀ علوم انسانی است که سبب پیوند و نزدیکی ملتهای مختلف با یکدیگر شده است. این نوع تفکر را می توان در ایران و شبه قارۀ هند که دارای مشترکات فراوانی در زمینه های فرهنگی، زبانی و تاریخی با یکدیگر هستند، مشاهده کرد. یکی از گرایشهایی که چنین تفکر میان فرهنگی در آن به وضوح دیده می شود، ادبیات عرفانی است. هدف از انجام این پژوهش، بررسی تفکر میان فرهنگی و تاثیرپذیری عارفان در دو حوزۀ مختلف جغرافیای و تاریخی در ایران و شبهقارۀ هند است. نوشتار حاضر به روش توصیفی ـ تطبیقی و با تکیه بر منابع کتابخانهای انجام یافته است. فرقه چشتیه، یکی از کهن ترین فرقه های عرفانی است که خاستگاه آن افغانستان است، اما در شبه قارۀ هند به اوج و شکوفایی خود رسید. بزرگان این فرقه توجه ویژهای به اندیشه های عین القضات همدانی داشته اند. سیّد محمّد مکّی حسینی که از عارفان فرقه چشتیه است در اثر ارزشمند خویش به نام بحرالمعانی که حاوی 36 نامۀ عرفانی است، بسیار تحت تاثیر آثار عینالقضات، مخصوصاً کتاب تمهیدات وی بوده است. یافتههای این پژوهش نشان میدهد نویسندۀ بحرالمعانی، نه تنها در محتوا، بلکه در نقل عبارات نیز، به متن تمهیدات، دلبستگی خاصی نشان داده است. توجه به چنین اندیشه های مشترک ادبیات عرفانی، می تواند در گسترش روابط ایران و شبه قارۀ هند موثر باشد.
پژوهشگران	سمیه خادمی (نفر اول)، کاظم اصغری (نفر دوم)