|
عنوان
|
حقیقت هیولای اولی براساس مبانی فلسفه ملاصدرا
|
|
نوع پژوهش
|
مقاله چاپ شده
|
|
کلیدواژه‌ها
|
هیولای اولی، مادةالمواد، شارحان معاصر، حکمت متعالیه
|
|
چکیده
|
مادة اولی یکی از ارکان فلسفۀ اسلامی است که در بسیاری از مسائل مهم هستی شناسی و معرفت
شناسی آن، نقش سازندهای دارد، لکن هویت هیولا در حکمت متعالیه با چالشها و ابهاماتی مواجه
شده و همواره مورد اختلاف مفسرین حکمت متعالیه از جمله شارحان معاصر واقع شده است. اکنون
پرسش این است که آیا از نظر شارحان معاصر، ماده اولی با همان تفسیر ارسطویی و مشایی همچنان
مورد قبول این متفکران است یا تفسیر دیگری از آن ارائه شده است؟ و اگر هم اسمی و نامی از آن به
میان میآید تنها اشتراک لفظی با تعبیر مصطلح و ارسطویی دارد؟ پاسخ این است که بر اساس رویکرد
توصیفی- تحلیلی میتوان گفت که مادة اولی، بر پایه مبانی فلسفۀ صدرایی به ویژه نظریه تحوّل و
اشتداد وجودی، دیگر همان مادة المواد مرسوم و مشهور در بستر تاریخی و ارسطویی نیست و مفهوم
ماده به عنوان یک مفهوم انتزاعی و معقول ثانی فلسفی از مقایسۀ وجود ضعیف در حال استکمال با
مرتبۀ بعدی آن، انتزاع و حاصل میشود. تعبیرات صریحی نیز (مبتنی بر مبانی حکمت متعالیه) در آثار
خود ملاصدرا و شارحان و مفسران آثار او وجود دارد که بر نفی هیولا به عنوان یک جوهر مستعد
(مشایی) دلالت دارد و ماجرای حرکت را بر اساس تحول و شکوفایی وجود ضعیف و رقیقه تبیین می-
کند. تشریح و تبیین این نکته بنیادی، همان وظیفهای است که این مقاله بر عهده گرفته است.
واژگان کلیدی: هیولای اولی، مادةالمواد، شارحان معاصر، حکمت متعالیه.
بیان مسئل
|
|
پژوهشگران
|
سیده رقیه موسوی (نفر اول)، منصور ایمانپور (نفر دوم)، غلامحسین احمدی آهنگر (نفر سوم)، حسن فتحی (نفر چهارم)
|