مشخصات پژوهش

عنوان	رواداریِ معرفتی در دیدگاه هرمنوتیکی عین القضات همدانی
نوع پژوهش	مقاله چاپ شده
کلیدواژه‌ها	رواداری معرفتی، عین القضات همدانی، هرمنوتیک، فروتنی معرفتی، حیرت
چکیده	در حوزۀ معرفت شناسی، شناخت های انسان با محدودیت و خطا همراه است. امکان خطا در درک حقیقت، یکی از مواردی است که صدق رواداری را توجیه می کند. هدف پژوهش حاضر، بررسی رواداری از وجه معرفت شناختی آن به روش تحلیلی و مبتنی بر آرای هرمنوتیک سنتی عین القضات همدانی است. در این نوشتار، در پی پاسخ به این سؤال اساسی هستیم که عین القضات همدانی در دیدگاه هرمنوتیک سنتی خویش، چگونه به توجیه رواداری معرفتی پرداخته است. یافته های پژوهش حاکی از آن است که در اندیشۀ عین القضات، افراد در سطوح مختلف معرفتی قرار دارند. حتی برای عارف کامل در طور ورای عقل نیز، امکان شناخت حقیقت ممکن نیست، چه رسد به کسانی که در طور عقل متوقف مانده اند. از سوی دیگر انتقال معرفت نیز، جز به واسطه الفاظ متشابه، ممکن نیست؛ که فهم آن نیز، به واسطه محدودیت های زبانی و فهم مخاطبان متفاوت است. بنابراین، همین امکان خطا و وجود محدودیت در شناخت حقیقت را می توان مهم ترین عامل توجیه رواداری به شمار آورد، که نتیجه آن «فروتنی معرفتی» است، که برای عارف در مقام «حیرت»، و برای غیرعارف، در «تأویل»، خود را نشان می دهد، که راه را به سوی دگرپذیری، که محصول اقرار بر ناتوانی معرفتی است، هموار می کند.
پژوهشگران	سمیه خادمی (نفر اول)