|
عنوان
|
تحلیل دیدگاه علامه جعفری دربارۀ مسئلۀ شر در مقایسه با تئودیسۀ ایرنائوسی و ردیه های کلی
|
|
نوع پژوهش
|
مقاله چاپ شده
|
|
کلیدواژه‌ها
|
مسئلۀ شر، علامه جعفری، حیات محوری، پرورش روح، ردیۀ کلی
|
|
چکیده
|
مسئلۀ شر یکی از چالش های اصلی الهیات، و نیز یکی از موضوعات محوری فلسفه دین است. این مسئله به طور معمول با دو تقریر «برهان منطقی» و «برهان استقرایی» اقامه می شود و بر ناسازگاری شرور با وجود خداوند عالم، قادر و خیرخواه مطلق متمرکز است. تولی پاسخ های مسئلۀ شر را بر اساس پذیرش یا عدم پذیرش شرور ناسازگار با وجود خدا، به «ردیه های کلی»، «دفاعیه ها» و «تئودیسه ها» دسته بندی می کند. علامه جعفری هیچ کدام از پاسخ های مطرح در سنت فلسفی و کلامی اسلام به مسئلۀ شر را کافی ندانسته و مبانی جدیدی به صورت کلی مطرح کرده است و ازآنجاکه مفاد برخی سخنان ایشان شائبۀ ناسازگاری را در ذهن خواننده ایجاد می کند، شایستۀ گردآوری، تقریر و مقایسه با پاسخ های جدید به مسئلۀ شر هستند. از نتایج پژوهش حاضر این است که دیدگاه های علامه مستلزم بیانی دو مرحله ای دربارۀ مسئلۀ شر است. ایشان در مرحلۀ نخست، ابتلائات و ناملایمات را همچون شرطی برای استکمال یا رسیدن به «من ملکوتی» می داند که نوعی تئودیسۀ ایرنائوسی است، و با تئودیسۀ پرورش روح هیک مقایسه پذیر است. ایشان در مرحلۀ دوم، معتقد است انسان با عبور از «خود طبیعی» و رسیدن به منِ ملکوتی، به نوعی «فهم برین» دست می یابد که هیچ گونه شری نمی بیند؛ ازاین رو به توجیه شرور نیازی نیست، و این را می توان یک «ردیۀ کلی» بر وجود شرور دانست.
|
|
پژوهشگران
|
حمید حسنی (نفر اول)، هنگامه حقی یاسکیایی (نفر دوم)
|