|
چکیده
|
طریقت بهکتی یا عشق متعالی به معبود یکی از راه های نیل به رستگاری در آیین هندو است که بعنوان یکی از شیوه های سلوک عامه پسند و بمنزله یکی از روش های پرستش خالصانه و پرشور در میان هندوان سنت ویشنویی رایج بوده است. این طریقت از دیرباز در کنار دو طریقت پرستش عابدانه و عارفانه در ادبیات هندویی حضور داشته است.(Sharma,p. xv–xvi, xxii) در سنت هندویی طریقت بهکتی یا سلوک عاشقانه و عشق متعالی به معبود بر دیگر طریقت های عبادی برتری دارد و معتقدان به این طریقت حامیان و عبادتگران خود را به این شیوه از سلوک معنوی فرامی خوانند. پرسشی که در اینجا قابل طرح است این است که طریق بهکتی چیست؟ این طریقت از چه ویژگیهایی برخوردار است؟ در پاسخ به این پرسش می توان گفت بهکتی اغلب به "سرسپردگی" و "پرستش"ترجمه می شود. هر چند واژه ی پرستش و سرسپردگی به نظر می رسد نمی توانند مفهوم و حس حضور مشارکت بین سالک و خدا را تبیین کنند. طریقت بهکتی ، یک نوع اصیل از اعمال معنوی هندو هااست که مبتنی بر نوعی اخلاص، وفاداری و سرسپردگی و عشق متعالی به معبود است. در تفکر معنوی هند طریقت بهکتی راهی است برای رسیدن مکشه، یعنی رها شدن از جسم مادی و دست یابی به حالت مصاحبت جاودانه با حقیقت غایی. طریقت بهکتی در واقع بیانگر عشق متعالی و شدید به یک خدای برتر یا عشق به یک واقعیّت غائی است. در این شیوه از سلوک معنوی هدف، منافع مادی و دنیوی نیست، بلکه طلب لذّت جاودانه و رستگاری متعال است. کسانی که دنباله رو این طریقه اند، بر این باورند که از طریق سرسپردگی و تسلیم می توانند در حضور و وجود خدای شخصی یعنی ایشوره که هم فراتر از جهان است و هم آن را خلق می کند سهیم باشند. بنابراین طریقت بهکتی شیوه ای معنوی و عاشقانه از حس حضور خداست که می تواند از جنبش های دینی که واقعیت ایشوره را انکار می کنند(از جمله جنبش های دینی بودایی و جین) و از اعتقادات متعدد پرستش خدایان و نیز از فلسفه هایی که ایشوره را به عنوان یک نمود وهمی از واقعیت می دانند متمایز شود. ( Carman, "Bhakti",2/856)
|