|
چکیده
|
ذرت یک محصول استراتژیک مهم در سراسر جهان است که بیش از نیمی از کالری جهانی را تأمین می کند (Schnable, 2015). با توجه به روند افزایش جمعیت، پیش بینی می شود که میزان نیاز به این محصول تا سال 2050 دو برابر شود (Rey et al., 2013). از طرف دیگر، تنش های متنوع محیطی از قبیل شوری و خشکی، به طور فزاینده ای تولید جهانی ذرت را با مشکل مواجه می کند (Deinlein et al., 2014). تنش شوری، خسارت زیادی به گیاهان از جمله ذرت وارد می کند (Hanks et al., 1978)؛ به همین دلیل نیز ﻣﻮﺿﻮع ﺑﺴﯿﺎری از ﺗﺤﻘﯿﻘﺎت ﺟﻬﺎﻧﯽ در 100 سال اخیر می باشد (Kafi and Khan, 2008). طبق تحقیقات بعمل آمده، حدود نیمی از زمین های زراعی ایران با درﺟﺎت ﻣﺨﺘﻠـﻒ ﺷـﻮری ﺧـﺎک مواجه است (Banaei et al., 2005) که با توجه به روند تغییرات محیطی و گرم شدن کره زمین، ﺷﻮری ﺗﻬﺪﯾﺪی ﺟﺪی ﺑﺮای ﮐﺸﺎورزی در ﻣﻨﺎﻃﻖ ﺧﺸـﮏ و ﻧﯿﻤـﻪ ﺧﺸـﮏ از قبیل اﯾـﺮان به حساب می آید (رنجبر و پیرسته انوشه، 1394)؛ که می تواند باعث کاهش شدید سطح زیر کشت گیاهانی از قبیل ذرت شود (Zhang et al., 2017). شوری خاک، با برهم زدن تعادل یونی و ایجاد سمیت در گیاه باعث اختلال در رشد و ﺗﺴریع ﭘﯿﺮی ﻣﯽ شود (Kaya et al., 2001). بطور کلی، به استثنای برنج، ذرت نسبت به سایر غلات بیشتر در معرض تنش خشکی و شوری قرار دارد (Zhu, 2001). آستانه تحمل به شوری در ذرت 7/1 دسی زیمنس بر متر می باشد. با افزایش این مقدار در خاک های ﺷﻮر، ﺳﺮﻋﺖ رﺷﺪ ﮔﯿﺎه ذرت ﮐﺎﻫﺶ یافته و ﻇﻬﻮر ﮔﻞ ﻫﺎی ﻧﺮ و ﻣﺎده به تاخیر می افتد (Abood, 1978). ﻫﻤﭽنین، ﺷﻮری ﺳﺒﺐ ﮐﺎﻫﺶ وزن ﺧﺸﮏ ﺳﺎﻗﻪ، رﯾﺸﻪ، ﺑﺮگ، ﺳﻄﺢ ﺑﺮگ، تعداد ﺑﺮگ و ﻃﻮل ﺳﺎﻗﻪ در ذرت می-شود (Cicek et al., 2002). بنابراین، تولید ارقام ذرت با قابلیت تحمل بیشتر شوری، برای تامین غذای انسان و دام و تضمین آینده غذایی کشور از اهمیت فوق العاده ای برخوردار است. تولید چنین ارقامی که ﺑﺎ استفاده از آب ﺷﻮر نیز قابل کشت باشند، ﺿﻤﻦ اﻓﺰاﻳﺶ راندمان محصول در زمین های شور، رﻗﺎﺑﺖ ﻣﻮﺟﻮد ﺑﺮای آب ﻏﻴﺮﺷﻮر را نیز ﻛﺎهش می دهد (Hamdi et al, 1993). با توجه به نقش ژن های SOS در افزایش مقاومت گیاه در برابر تنش شوری، بیان بیشینه این ژن ها می تواند اثر مثبت روی افزایش تحمل شوری توسط گیاه داشته باشد. ژن SOS3 یکی از مهم ترین این ژن ها می باشد که اثر آن در شکل گیری صحیح رشته های اکتین در گیاهان تحت تنش شوری نقش مهمی ایفا می
|