مشخصات پژوهش

عنوان	: نظریه معرفت در اندیشه قاضی عبد الجبارمعتزلی
نوع پژوهش	پایان نامه
کلیدواژه‌ها	عقل، نظر، علم، ضروری، اکتسابی
چکیده	از مهمترین مسائلی که از دیر باز در فلسفه مورد بحث مکاتب فلسفی بوده، مساله معرفت و نظریه های مربوط به معرفت است. چیستی معرفت، منابع معرفت و قلمرو معرفت از جمله مباحثی است که امروزه تحت عنوان معرفت شناسی مطرح می شوند. اما این نگاه انتقادی به مساله معرفت در اندیشه مسلمانان به ویژه متکلمان اسلامی مغفول مانده است. قاضی عبدالجبار در نظام مفهومی خویش سیر منطقی را طی کرده و با تدقیق در اصطلاحاتی چون نظر، عقل، اعتقاد، علم، تولد و ... نظریه خود راجع به معرفت را در قالب یک نظام معرفتی ارائه داده است. تعریف علم، رابطه آن با معرفت، رابطه اش با عقل، رابطه آن با نظر، رابطه آن با اعتقاد، جایگاه ویژه عقل، نظر صحیح، رابطه آن با علم، اقسام علم، نقد سوفسطائیان، نقد نسبی گرایان و ... معرفت شناسی قاضی را به وجود آورده است. تمام اینها ناشی از نوع نگاه خاص وی به عقل است. بحث اصلی این پایان نامه کشف تفکر سیستمی قاضی عد الجبار است که منجر به نظام معرفتی آنها شده است و رابطه منطقی بین عقل و نظر و علم و نهایتا علم صحیح با تکیه بر نظریه تولد به عنوان مبنای انسان شناسی معتزله و همچنین بحث نزاع با نافیان حقیقت و نسبی انگاران می باشد امری که در این مقالات اساسا مطرح نشده است.
پژوهشگران	آزاده بندری (دانشجو)، سهراب حقیقت (استاد راهنما)، معروفعلی احمدوند (استاد مشاور)