مشخصات پژوهش

عنوان	بررسی فیتوشیمیایی و بهبود عملکرد اسانس گیاه دارویی Cuminum cyminum L. با محلول پاشی فعال کننده ی متابولیک پلورامین و تنظیم کننده رشد بیواکس تحت شرایط دیم
نوع پژوهش	مقاله چاپ شده
کلیدواژه‌ها	اسانس، اسید آمینه ،تنظیم کننده رشد، دیم ،زیره سبز، محلولپاشی
چکیده	گیاه دارویی زیره سبز (Cuminum cyminum L.) سرشار از متابولیت های ثانویه، دارای ارزش اقتصادی فراوان و تنها زیره زراعی در ایران است. در این تحقیق به منظور ارزیابی تاثیر محلول پاشی محرک رشد پلورامین و بیواکس بر این گیاه در شرایط دیم، آزمایش فاکتوریل در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با چهار تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه شهید مدنی آذربایجان (1396 و 1397) اجرا شد. فاکتورهای آزمایش شامل محلول پاشی پلورامین در غلظت های صفر، 5/2 و 5 گرم در لیتر و بیواکس در سطوح صفر، 5 و 10 میلی لیتر در لیتر بودند. اسانس توسط دستگاه کلونجر با روش تقطیر با آب، استخراج و توسطGC-MS آنالیز گردید. تاثیر محلول پاشی پلورامین بر وزن هزار دانه، تعداد دانه در چتر و بازده اسانس و اثر محلول پاشی بیواکس بر ارتفاع گیاه، تعداد دانه در چتر و درصد و عملکرد اسانس معنی دار بود. اثر متقابل فاکتورهای آزمایشی نیز بر تعداد دانه در چتر، درصد و عملکرد اسانس معنی دار گردید. مقایسه میانگین ها نشان داد که بالاترین درصد و عملکرد اسانس با اختلاف معنی داری به محلول پاشی 10 میلی لیتر در لیتر بیواکس تعلق داشت؛ بعد از آن، محلول پاشی 5/2 گرم در لیتر پلورامین، بالاترین درصد اسانس را تولید نمود. عمده ترین ترکیبات شناسایی شده در همه تیمارها، شامل 3-کارن-10-آل ، پارا-سیمن، پی-کومیک آلدئید، گاما-ترپینن، بتا-پینن و 2-کارن-10-آل بود. بیشترین مقدار ترکیب 3-کارن-10-آل با محلول پاشی 5 گرم در لیتر پلورامین و 5 میلی لیتر در لیتر بیواکس به دست آمد؛ یعنی محلول پاشی همزمان، باعث افزایش این ترکیب شد. بیشترین مقدار پارا-سیمن، گاما-ترپینن و بتا-پینن با محلول پاشی 10 میلی لیتر در لیتر بیواکس و کم ترین میزان این ترکیب با محلول پاشی 5 گرم در لیتر پلورامین و 5 میلی لیتر در لیتر بیواکس به دست آمد. در مجموع نتایج نشان داد که محلول پاشی محرک رشد پلورامین و بیواکس می تواند عملکرد و ترکیب های موجود در اسانس زیره سبز را تحت شرایط دیم بهبود دهد.
پژوهشگران	سعید حضرتی (نفر اول)، فرهاد حبیب زاده (نفر دوم)، سعید ملائی (نفر سوم)، زهرا معصوم پور (نفر چهارم)، پرینا اصغریان (نفر پنجم)