مشخصات پژوهش

عنوان	ارزیابی سودمندی کشت مخلوط باقلا (Vicia faba L.) و رازیانه (Foeniculum vulgare Mill.) در سری های جایگزینی و افزایشی
نوع پژوهش	مقاله چاپ شده
کلیدواژه‌ها	بقولات، سری های جایگزینی و افزایشی، کشت مخلوط، گیاه دارویی، متابولیت های ثانویه
چکیده	سابقه و هدف: کشت مخلوط در بسیاری از مناطق دنیا به دلیل استفاده مناسب از منابع و افزایش عملکرد کمی و کیفی گیاهان اهمیت یافته و می تواند به عنوان یکی از راهکارهای بهبود عملکرد و پایداری در تولید مطرح باشد. اخیراً، توجه ویژه ای به کشت مخلوط گیاهان دارویی و بقولات می شود. از این رو، آزمایشی به منظور ارزیابی سودمندی کشت مخلوط باقلا و رازیانه در سری های جایگزینی و افزایشی انجام شد. مواد و روش ها: این آزمایش در سال 1398 در مزرعه ی تحقیقاتی دانشکده ی کشاورزی دانشگاه شهید مدنی آذربایجان در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار به اجرا درآمد. تیمارهای آزمایش در سری های جایگزینی شامل 6 ردیف باقلا، 4 ردیف باقلا + 2 ردیف رازیانه، 3 ردیف باقلا + 3 ردیف رازیانه، 2 ردیف باقلا + 4 ردیف رازیانه، 6 ردیف رازیانه و در سری های شامل 6 ردیف باقلا + 3 ردیف رازیانه، 6 ردیف باقلا + 2 ردیف رازیانه، 2 ردیف باقلا + 6 ردیف رازیانه و 3 ردیف باقلا + 6 ردیف رازیانه بودند. پس از رسیدن میوه های رازیانه به وزن ثابت، عملکرد و اجزای عملکرد (تعداد چترها و چترک ها، تعداد میوه های موجود در هر چترک، وزن هزار دانه، عملکرد زیستی، عملکرد میوه و شاخص برداشت) در بوته های رازیانه اندازه گیری و تعیین شدند. محتوای اسانس موجود در میوه های رازیانه نیز با استفاده از دستگاه کلونجر اندازه گیری شد. پس از برداشت بوته های باقلا در مرحله گدهی نیز عملکرد ماده خشک آنها اندازه گیری شد. در نهایت، ضریب نسبی تراکم، نسبت برابری زمین، افزایش یا کاهش عملکرد واقعی و سودمندی کشت مخلوط باقلا و رازیانه در قالب سری های جایگزینی و افزایشی محاسبه شدند. یافته ها: نتایج نشان داد که تیمارهای مختلف کشت مخلوط، اثر معنی داری بر کلیه صفات مورد بررسی داشتند. بیشترین تعداد چتر در بوته های رازیانه از کشت خالص (10/12 عدد) آن بدست آمد. بیشترین تعداد چترک در چتر مربوط به کشت های مخلوط 2 ردیف باقلا + 4 ردیف رازیانه و 3 ردیف باقلا + 3 ردیف رازیانه به ترتیب با 05/22 و 62/19 عدد بودند. بیشترین وزن هزار دانه از کشت خالص رازیانه (62/5 گرم) و کشت های مخلوط جایگزینی بخصوص از کشت مخلوط 2 ردیف باقلا + 4 ردیف رازیانه (56/5 گرم) بدست آمد. بیشترین عملکرد زیستی (47/1503 کیلوگرم در هکتار) و عملکرد میوه (73/617 کیلوگرم در هکتار) از کشت خالص رازیانه بدست آمد. بیشتری
پژوهشگران	ندا علیزاده (نفر اول)، وحید سرابی (نفر دوم)، سعید حضرتی (نفر سوم)