|
چکیده
|
عقاب از جمله پرندگانی است که در زندگی اعراب و ایرانیها نقش برجستهای داشتهاست، این حضور و ملاحظۀ رفتارهای او، در شعر عربی و فارسی
بخش وسیعی را با دلالتهای متعدد به خود اختصاص دادهاست. نگاهی به فراوانی اشعار فارسی و عربی که عقاب در آن به کار رفته، میطلبد که شکل به
کارگیری و دلالتهای مورد نظر شاعران در دو زبان سنجیده و شباهتها و تفاوتهای آن بررسی شود. با مقایسه و تطبیق دلالتهای عقاب در شعر
کلاسیک عربی و فارسی مشاهده میشود که عقاب در هر دو زبان برای بیان مقولههایی از قبیل شجاعت و جنگاوری، عزت و عظمت، قدرت، مردان
بزرگ، بلندپروازی، تیز روی، تیزبینی، حذرکردن، ربودن، ظلم، معشوق، دشمن و ... به کار رفتهاست. دلالتهای مشترک عقاب در شعر معاصر عربی و
فارسی عبارتند از: شکار صید، غرور و عزت و آزادگی، ضعف پس از قدرت، ظلم حاکم، دلاور و انسان مبارز، سمبل پرواز و عروج جسمی و روحی،
اسطوره یونانی، قهرمان تاریخی. در شعر معاصر عربی، کلمه عقاب بیشتر در معنای قهرمان و الگوی تاریخی )صقر قریش( و اسطورهای )اسطوره غنمید،
اسطوره حورس عقاب بالدار( و تضاد طبقاتی و برای به تصویر کشیدن درد و رنجها و مشکلات جامعه بهکارگرفته شدهاست. دلالتهای عقاب در شعر
معاصر فارسی نسبت به معاصر عربی هرچند در برخی موارد مشترک است اما متفاوت است و اغلب دارای دلالتهای عرفانی است.
|