مشخصات پژوهش

عنوان	جایگاه گزاره های دینی در پوزیتیویست منطقی و تأثیر فلسفه ویتگنشتاین متقدم بر آن
نوع پژوهش	پایان نامه
کلیدواژه‌ها	گزاره های دینی، پوزیتیویسم منطقی، فلسفه ویتگنشتاین متقدم
چکیده	فلسفه در قرن بیستم بیش از آنکه محصول نظر در باب جهان و ماوراء آن باشد، نوعی فعالیت است که غایت آن تبیین منطقی اندیشه و وضوح ساختن گزاره های زبانی در سایه تعیین دقیق حدود و ثغور آن است و درصدد برمی آید تا مرز اندیشیدنی را از نااندیشیدنی جدا سازد. علاقه فلسفه بیش از هر زمانی به زبان میل می کند و ویتگنشتاین عَلَمِ چنین رسالتی را برافراشت و تا زمان ما دیگر فیلسوفان همان رسالت را عمیق تر و دقیق تر بر دوش می کشند. در عصر و زمانه ویتگنشتاین تعدادی از اندیشمندان بر محور وجود موریتس شلیک با نام حلقه وین که خود را ادامه دهنده سنت اصالت تجربه قرن نوزدهم می دانستند و فلسفه را در ارتباط با زبان می نگریستند درصدد برآمدند تا جایگاه مابعدالطبیعه را مشخص نمایند. ویتگنشتاین از اعضای حلقه نبود اما مطابق نظر پاسمور مباحثات منظمی با اعضاء حلقه داشته و با شلیک و وایسمان تماس نزدیکی داشت و رساله منطقی- فلسفی او تأثیر ژرفی بر تأملات علمی و فلسفی حلقه باقی گذاشت(خرمشاهی، 1361،ص.10-4). ویتگنشتاین در فلسفه متقدم خویش در رساله منطقی – فلسفی نظریه تصویری زبان را ارائه می دهد و پوزیتیویست ها نیز مدعی اند در سایه تفسیر موشکافانه این اثر اصل تحقیق پذیری را استنتاج کرده اند. حال سوال کلیدی تحقیق حاضر این است که براساس اصل و رساله فوق چه بر سر مابعدالطبیعه می آید؟ آیا می توان همچنان از معناداری مسایل مابعدالطبیعه سخن گفت؟ و تصویری یا معنایی از آن ارائه داد؟ یا آنکه بی معنا و فاقد محتوایی هستند؟ برای پاسخ به آن ابتدا اصل تحقیق پذیری را از منظر پوزیتیویست ها تبیین کرده و متعاقب آن به نظریه تصویری زبان می پردازیم تا در نهایت جایگاه مابعدالطبیعه و به تبع آن گزاره های دینی را دریابیم. جان پاسمور در مقاله "پوزیتیویست منطقی چیست؟" به اصل معناداری گزاره ها در دیدگاه آنان می پردازد؛ که بر وفق آن معنای یک قضیه همانا روشِ به تحقیق رساندن آن می باشد. از نظر پاسمور اصل تحقیق پذیری که با الهام از رساله منطقی- فلسفی صورت بندی شده است قضیه را گروهی از تجارب قلمداد می کند؛ که در کل برابر است با صدق آن(همان، ص. 6-3). از نظر آنان شرط لازم برای معنی محصل داشتن این است که باید به صورت قضیه ای بیان شود که از نظر تجربی تحقیق پذیر باشد. به اعتقاد پوزیتیویست ها علوم تجربی تنها روشی است که به مدد آن می توان معرفتی در باب جها
پژوهشگران	رقیه بابانژادثمرین (دانشجو)، غلامحسین احمدی آهنگر (استاد راهنما)، احمد حمداللهی اسکوئی (استاد مشاور)