عنوان
|
بررسی روش های روندیابی سیلاب رودخانه بر مبنای مفهوم هیدروگراف واحد لحظه ای
|
نوع پژوهش
|
پایان نامه
|
کلیدواژهها
|
روندیابی سیلاب ، هیدروگراف، مدل های روندیابی، مدل مفهومی، الگوریتم فراکاوشی
|
چکیده
|
روندیابی سیل روشی ریاضی است که با استفاده از هیدروگراف ورودی در بالادست رودخانه، می تواند شکل هیدروگراف خروجی و مشخصات سیلاب نظیر زمان اوج و دبی اوج را در پایین دست محاسبه کند (صفوی، 1388). روش های روندیابی سیل به دو دسته کلی تقسیم می شوند: روندیابی متمرکز (Lumped) و روندیابی توزیعی (Distributed). روندیابی هیدرولیکی بر پایه حل معادلات دیفرانسیل مرتبط با جریان غیردائمی آب در رودخانه است که دقیق اما پیچیده است. روندیابی هیدرولوژیکی از اصول پیوستگی جریان و هیدروگراف واحد استفاده می کند و به دو رویکرد تفهیمی و سیستمی تقسیم می شود. روندیابی سیل بخشی جدایی ناپذیر از موضوع حفاظت و مدیریت سیلاب است. بر اساس توضیحات ارائه شده، می توان نتیجه گرفت که هیدروگراف واحد لحظه ای (Instantaneous Unit Hydrograph - IUH) یک مفهوم کلیدی در مطالعات هیدرولوژیکی است که دارای دو کاربرد اصلی است؛ در مدل سازی بارش-رواناب IUH بیان کننده واکنش منحصربه فرد حوضه آبریز به ورود جریان ناشی از یک بارش مؤثر واحد در لحظه صفر است. با استفاده از IUH می توان هیدروگراف خروجی حوضه را محاسبه کرد. در روندیابی جریان IUH به عنوان تابع پاسخ ضربه در نظر گرفته می شود. با اعمال ورودی جریان ناشی از یک هیدروگراف سیلاب واحد در بالادست بازه ای از رودخانه، IUH هیدروگراف خروجی در پایین دست آن بازه را مشخص می کند؛ بنابراین، IUH یک مفهوم کلیدی است که در مدل سازی بارش-رواناب و روندیابی جریان کاربرد دارد و بیان کننده واکنش منحصربه فرد حوضه آبریز به ورودی های مختلف است (Singh, 2016).
انتشار امواج سیل در جریان غیر مداوم در کانال ها را می توان با استفاده از معادلات سنت-ونانت (معادلات پیوستگی و مومنتم) بیان کرد. به دلیل عدم وجود حل تحلیلی برای این معادلات غیرخطی، از روش های عددی و ساده سازی هیدرولوژیکی و هیدرولیکی استفاده می شود. انواع مدل های مبتنی بر روندیابی توزیعی شامل مدل موج سینماتیکی (با حذف جملات شتاب و فشار در معادله مومنتم)، مدل موج پخشیدگی (با حذف جملات شتاب در معادله مومنتم)، مدل موج دینامیکی (با در نظر گرفتن همه جملات شتاب و فشار در معادله مومنتم). مدل های ساده سازی شده توزیعی با مدل های متمرکز ارتباط دارند. رفتار دینامیکی سیستم های خطی متمرکز را می توان با استفاده از معادلات دیفرانسیل جریان یا تابع پاسخ ضربه (IUH) تو
|
پژوهشگران
|
نیما عباسی پور (دانشجو)، بهرام سعیدی فرزاد (استاد راهنما)، نازیلا کاردان (استاد مشاور)
|