مشخصات پژوهش

عنوان	ابوتمام در ایران از خراسان تا آذربایجان
نوع پژوهش	کتاب
کلیدواژه‌ها	ابوتمام،خراسان، عبدالله بن طاهر،فارس و قزوین، همدان،دیوان حماسه،آذبایجان ،اشعار رزمی ،تأثیر ، فرهنگ ایرانی
چکیده	در حدود 1200 سال پیش ،ابوتمام طائی، به ایران سفر نمود. وی در ابتدای ورود، بر عبدالله بن طاهر، امیر خراسان وارد شد و قصیدة شیوایی را در ستایش از او خواند. امیر نیز هزار دینار پیش پای او ریخت، ولی ابوتمام با امتناع از بر داشتن دینارها موجب خشم عبدالله شد؛ اما در نهایت، به پایمردی و وساطت شاعران دربار، بر رضایت و خشنودی کامل امیر دست یافت. اولین بار، بهبیتی نظرات جدیدی دربارة وقایع این سفر ارائه داد.اما این نظرات در برخی جهات، خالی از اشکال نیست.او معتقد است خشم عبدالله، مولود قصیدة ایرانی ستیز او بود ؛در حالی که این سخن ،به دلایل متعددی ناصواب است؛ از آن جمله عدم انطباق با پیشینة فرهنگی طاهریان، به خصوص عبدالله بن طاهر که هر گونه ایرانیت را از دودمان ایشان می زداید . ابوتمام پس از خراسان به فارس و قزوین و نیز همدان و آذربایجان سفر کرد.او در همدان،چند چُنگ شعری که مهمترین آنها دیوان حماسه می باشد را تألیف نمود. در آذربایجان نیز به سردار مشهور، ابوسعید ثغری که در آن زمان، مشغول جنگ با بابک خرم دین بود،پیوست و در ستایش از او و دیگر فرماندهان جنگی مدایح بسیاری سرود. میادین کارزاری که ابوتمام با چشم خویش در آذربایجان مشاهده نمود ،به قصاید حماسی او رنگی نوین و ممتاز داد و آن را تا سر حد نمونة کامل شعر حماسی در ادبیات عربی ارتقا بخشید. قصاید ابوتمام پس از این سفر ، دستخوش تغییرات بسیاری قرار گرفت؛ از آن جمله اینکه: از کوتاهی و تکلف وجمود به جانب اطناب و لطافت و حلاوت گرایید و از نظرات شتابزده و ساده، به تأملات عمیق و فیلسوفانه راه یافت.نیز تحت تأثیر فرهنگ و تمدن ایرانی بسیاری از واژگان فارسی و صنایع بدیعی در شعر او راه یافت.
پژوهشگران	امیر مقدم متقی (نفر اول)