مشخصات پژوهش

عنوان	بررسی بیان ژن های PAL، GPPS و PGT در گیاه سنگدانه (Lithospermum officinale L.) در واکنش به تغذیه با فنیل آلانین
نوع پژوهش	پایان نامه
کلیدواژه‌ها	بیان ژن، سنگدانه، فنیل آلانین، Real-time PCR.
چکیده	گیاهان منبع پایان ناپذیری برای ترکیبات شیمیایی زیست- فعال هستند که در ساخت ترکیبات دارویی، حشره کش ها، چاشنی ها، رنگ ها، مواد معطر و افزودنی های غذایی کاربرد دارند. بسیاری از این ترکیبات دارای ساختار شیمیایی پیچیده ای هستند که سنتز شیمیایی آنها را غیر اقتصادی می نماید؛ بنابراین تهیه بخش زیادی از این ترکیبات وابسته به منابع زیستی می باشد (Isah et al. 2018). گونه های جنس سنگدانه (Lithospermum spp.)، گیاهانی علفی و چند ساله هستند که جزء خانواده گاوزبان (Boraginaceae) می باشند. این گیاهان منبع غنی از ترکیبات فنلی خصوصا شیکونین و مشتقات آن می باشند. این ترکیبات به عنوان یک رنگ طبیعی در صنایع بهداشتی آرایشی، نساجی و همچنین صنایع غذایی کاربرد دارند (Yazaki 2017)؛ به علاوه طیف وسیعی از فعالیت های دارویی از قبیل آنتی باکتریال، ترمیم کننده، ضد التهابی، مهارکننده تومور، ضد آنژیوژنز و ضد توپو ایزومراز از این ترکیبات گزارش شده است (Andujar et al. 2013). تهیه ترکیبات مذکور از گیاهان (چه بصورت گیاهان وحشی و چه بصورت گیاهان پرورشی) با مشکلاتی مواجه است. این گیاهان در طبیعت کمیاب هستند، نرخ جوانه زنی اندکی دارند و نسبت به عفونت های ویروسی حساس هستند. تهیه شیکونین و مشتقات آن از طریق کشت های درون شیشه ای دارای مزایای بسیاری می باشد از جمله می توان به عدم وابستگی به شرایط فصلی و جغرافیایی، افزایش سرعت رشد، افزایش تولید متابولیت های مورد نظر، سهولت استخراج و عدم آسیب به محیط زیست، اشاره نمود (Malik et al. 2014). تولید شیکونین از طریق کشت های این ویترو با موفقیت های بسیاری همراه بوده است بطوریکه تولید ترکیب مذکور از طریق کشت های سلولی L. erythrorhizon اولین مورد موفق تولید متابولیت های ثانویه گیاهی از طریق سلول های گیاهی تمایزنیافته بود که توسط شرکت Mitsui Petrochemical Industries ژاپن در سال 1983 صورت گرفت (Fujita 1988). پس از این موفقیت بزرگ، هرساله شاهد افزایش کارایی کشت های درون شیشه ای در تولید شیکونین ها می باشیم که علت آن شناسایی و بکارگیری انواعی از استراتژی های موثر بر تولید متابولیت های ثانویه از قبیل: تغذیه با پیش سازها، انتخاب لاین های سلولی پرتولید، دستورزی مواد مغذی محیط کشت، استفاده از الیسیتورها، استفاده از مواد جاذب و دستورزی های ژنتیکی می باشد (Malik et al. 2014).
پژوهشگران	زهره اسماعیلی گاوگانی (دانشجو)، محمد مجیدی (استاد راهنما)، محمد احمدآبادی (استاد مشاور)، علیرضا تاری نژاد (استاد مشاور)