|
عنوان
|
الزامات شرح متن با نگاهی به روایتِ غلامحسین دینانی از غزلیات شمس
|
|
نوع پژوهش
|
مقاله چاپ شده
|
|
کلیدواژه‌ها
|
شرح متن، مولوی، کلیات شمس، شعاع شمس، غلامحسین ابراهیمی دینانی
|
|
چکیده
|
خواندنِ متن به قصد التذاذ ذوقی و هنری یا بهره مندی از هر نوعِ آن، امری شخصی است امّا کسی که به شرح متن می پردازد و آن را برای استفادۀ دیگران منتشر می کند، مسئولیّتی را می پذیرد که برای برآمدن از عهدۀ آن، بناگزیر باید به الزاماتی تن دهد. شارح متن باید متن را بشناسد و با آن مأنوس و محشور باشد؛ برای به دست آوردن نسخه یا تصحیح قابل اعتمادی از متن، نهایت کوشش خود را به کار گیرد؛ در قرائت متن، حسّاس و دقیق و سخت گیر باشد و در صورت مواجهه با هرگونه ناهمواری بیانی و وزنی (در متون منظوم) و مخدوش شدن منطق درونی، به قرائت خود اعتماد نکند و با بازخوانی مکرّر و مراجعه به فرهنگ لغت و منابعِ مرتبط و تعلیقات مصحّح و نسخه بدلها و سؤال از اهل فنّ، در رفع گره و اشکال پیش آمده بکوشد. و این همه زمانی کارساز است که شارح مقدّمات ضروری ورود به متن را حاصل کرده و در آن حوزۀ خاصّ، تبحّر یافته باشد. نباید گمان برد که تخصّص در یکی از رشتههای علوم انسانی، اشراف به همۀ حوزههای آن را تضمین می کند؛ این نوع سهل گیری مخصوصاً از کسانی که مردم به دیدۀ مرجعیّت بدیشان می نگرند؛ به هیچ وجه پذیرفتنی نیست. مقالۀ حاضر، به عنوان نمونه، روایت استاد غلامحسین ابراهیمی دینانی از غزلیات مولانا را از جهات مختلف بررسی و نقد کرده است؛ از جمله: قابلیّت اعتماد متنِ مرجع، قرائت صحیح، نحوۀ برخورد با اشکالات ناشی از ناآشنایی کافی با ذهن و زبان صاحب متن و توضیحات شارح دربارۀ محتوای ابیات.
|
|
پژوهشگران
|
رحمان مشتاق مهر (نفر اول)
|