عنوان بیّنه و بیّنات، گستره و کارکردهای آن در قرآن کریم نوع پژوهش پایان نامه کلیدواژه‌ها قرآن کریم، بیّنه، بیّنات چکیده تحقیق و تدبر در قرآن کریم از مهم ترین توصیه هایی است که خدای متعال بارها و به دلایل و مناسبت های مختلف به آن امر و تأکید فرموده است. ( أ فَلَایَتَدَبَّرُونَ الْقُرْءَانَ وَ لَوْ کاَنَ مِنْ عِندِ غَیرْ اللَّهِ لَوَجَدُواْ فِیهِ اخْتِلَافًا کَثِیرًا؛ آیا درباره قرآن نمىاندیشند؟! اگر از سوى غیر خدا بود، اختلاف فراوانى در آن مىیافتند.) (نساء: 82؛ نیز ر.ک: محمد: 24). به همین دلیل، این مسأله از دیرباز ذهن پزوهشگران و اندیشمندان علوم قرآنی را به خود معطوف داشته است؛ زیرا این کتاب آسمانی که جامع ترین کتاب معارف الهی و وحیانی است، علاوه بر اینکه سند حقانیت رسالت رسول گرامی اسلام (ص) و معجزه جاوید آن حضرت می باشد، کتاب راهنمای همه انسان ها برای همه تاریخ محسوب می شود. در نتیجه، فهم بهتر و دقیق آیات قرآنی و عمل به آن ها در گرو فهم کلمات، اصطلاحات و تعابیر آن است. از جمله واژگان کلیدی که می تواند در فهم دقیق و عمیق قرآن کریم ما را یاری رساند، کلمات "بیّنه" و "بیّنات" هستند که در پژوهش حاضر به بررسی گستره و کارکردهای آن ها در قرآن کریم خواهیم پرداخت. مراد ما از بررسی گستره واژگان مذکور این است که این واژگان در قرآن کریم در چه معناهایی به کار رفته و چه مصداق هایی برای آن ها بیان شده است؟ همچنین، مقصود از بررسی کارکردهای کلمات مورد بحث نیز این است که پذیرش و یا عدم پذیرش " بیّنه" و "بیّنات" از سوی مردم چه ثمره و بهره یا پیامد و عواقبی در سرنوشت آنان داشته است؟ بر این اساس، به منظور آگاهی دقیق از سیر و تطوّر معانی واژگان مورد بحث در طول 23 سال نزول قرآن کریم، به بررسی یکایک آیات مربوطه - آن هم به ترتیب نزول سوره ها- پرداخته خواهد شد. کلمه " بیّنه" که جمع آن " بیّنات" است، بنا به گفته لغت شناسان، مؤنّث " بیّن" و از ریشه " بان، یبین، بیاناً" بوده که در لغت به معنای دلیل روشن و دلالت واضحه و کشف از چیزی و نیز چیزی که چیز دیگری با آن اثبات می شود، آمده است (ر.ک: راغب اصفهانی، 1386ش: 157). به همین دلیل، در کتب لغت و تفسیر، کلمه " بیّنه" عمدتاً به صورت صفت مشبهه و به معنای " روشن و آشکار" آمده است (ر.ک: مصطفوی، 1360ش، 1: 348). تنوّع کاربرد کلمات " بیّنه" و "بیّنات" در موضوعات مختلف به گونه ای است که از دیرباز معانی گوناگونی برای این دو واژه در قرآن در نظر گرفته شده است. به عنوان مثال، پژوهشگران عیسی مقالی (دانشجو)، صمد عبداللهی عابد (استاد راهنما)، سیفعلی زاهدی فر (استاد مشاور)