|
عنوان
|
تبیین جامعه شناختی مدل پیشگیری از بیماریهای سبک زندگی: مطالعۀ
نظریه بنیادی
|
|
نوع پژوهش
|
مقاله چاپ شده
|
|
کلیدواژه‌ها
|
بیماریهای غیرواگیر، بیماریهای سبک زندگی، سبک زندگی سلامت محور، روش نظریه بنیادی
|
|
چکیده
|
زمینه و هدف: بیماریهای سبک زندگی سالانه 41 میلیون نفر از جمعیت جهان را نابود میکنند و این معادل 71 درصـد
مرگ و میر جهانی است. بر اساس مطالعات، افزایش چهار عامل خطر «تغذیۀ نامناسب، سوء مصرف مواد، عدم تحـرک و
استرس» باعث ناسالم شدن سبکهای زندگی و بروز این بیماریها میگردد. این تحقیق با هدف شناسایی عوامل مؤثر بر
افزایش سطح عوامل خطر و ناسالم شدن سبکهای زندگی ایرانیان و ارائۀ مدلی راهبردی جهـت پـیش گیـری از وقـوع و
شیوع آنها انجام گرفت.
روش کار: روش تحقیق کیفی از نوع نظریهبنیادی بود که با مشارکت 14 نفر از خبرگان رشتههای مختلف که به صـورت
هدفمند انتخاب شده بودند انجام گرفت. دادهها مبتنی بر نمونهگیری نظری بـه روش مصـاحبۀ عمیـق گـردآوری و در
قالب رهیافت نظاممند اشتراوس-کوربین (1998 (به روش مقایسۀ مستمر و کدگذاری نظری تجزیـه و تحلیـل گردیـد.
روایی تحقیق با ارجاع یافتهها به دادهها و پایایی آن با ارجاع نتایج به متخصصین تأمین شد.
یافتهها: مطالعۀ آسیبشناسی اجتماعی سبکهای زندگی ایرانیان از منظـر خبرگـان 216 مفهـوم و 37 مقولـۀ فرعـی بـه
دست داد که در نهایت 10 مقولۀ اصلی زیر بیانگر نقاط ضعف جامعه در برقراری سبکهای زندگی سلامتمحور حاصـل
گردید: تحقیقگری، تعلیمگری، تربیتگری، تبلیغگری، تأمینگری، تسهیلگری، تجویزگری، تحصـیل گـری، تمکـین گـری و
تضمینگری. با انتخاب «ناسلامتی سبکهای زندگی» به عنوان پدیدة مرکـزی، مقولـه هـای ده گانـه در دو دسـته شـرایط
زمینهای و مداخلهگر به آن ربط داده شد و مدل راهبردی دهگانه جهت پیشگیری ارائه گردید.
نتیجهگیری: پیشگیری از بیماریهای سبک زندگی مستلزم توجه به ابعاد ساختاری و عاملیتی سـبک هـای زنـدگی اسـت.
هفت راهبرد اول تحقیق در سطح کلان به ساختارهای جامعه، راهبرد هشتم در سطح میانی به خانواده و راهبـر د نهـم در
سطح خرد به عوامل انسانی توجه دارد. راهبرد دهم بیانگر پیشنهاد تحقیق مبنی بر تشکیل سازمانی در حد واسط سـاختار
و عاملیت، جهت سنجش و پایش سطح سلامت سبکهای زندگی ایرانیان در راستای سبک زندگی سلامتمحور میباشد.
|
|
پژوهشگران
|
حسین قربانی زاد شیران (نفر اول)، صمد عابدینی (نفر دوم)، صمد رسول زاده اقدم (نفر سوم)
|