مشخصات پژوهش

صفحه نخست /نظم کیهانی دراوستا و تائوته ...
عنوان نظم کیهانی دراوستا و تائوته چینگ
نوع پژوهش مقاله چاپ شده
کلیدواژه‌ها نظم کیهانی، اشه، تائو، اوستا، تائوته چینگ
چکیده یکی از پدیده های مهمی که از دیرباز ارباب ادیان مورد توجه قرار داده اند، نظم کیهانی است. اصطلاح نظم کیهانی به راستی و انضباطی دلالت دارد که در تمام ساحت های عالم هستی جاری است و امور بر اساس آن انتظام می یابند. عنایت به این موضوع ظاهراً در زرتشتیگری و تائوئیسم جلوه های ویژه-ای دارد؛ بنابر متون مقدس این آئین ها، طبیعت تاحدی به واسطۀ ظهور نظم کیهانی در آن مقدس است. در ایران باستان، نظم کیهانی معادل اشه است و به عنوان یکی از مبانی اصلی دین زرتشتی، قلمرو معنایی گسترده ای دارد. لفظ اشه به معنی راستی است اما اصطلاحاً عبارت از قانون معنوی و اخلاقی سرمدی که توسط اهورامزدا تاسیس شده است. بنابر اشه، در حوزه رفتار و اخلاق انسانی، هرکنشی، واکنشی و هرکارنیک یا بدی، پاداش یا پادافره خاص خود را درپی دارد؛ در حوزه قانون طبیعی نیز، تبلور اشه نظم و تعادل طبیعت است که علّت مبقیۀ آن به شمار می رود. تائو، اصطلاح دالّ بر نظم کیهانی در تائوئیسم است و به عنوان قانون فراگیر حیات، انتظام طبیعی و نظم اخلاقی را شامل می شود. تائو قانون ثابتی است که جهان طبیعت براساس آن و دربستر آن حرکت می کند و توازن حاکم بر جهان، نتیجه حرکت آن براساس تائو است. انسان، تائو و طبیعت، رئوس مثلث عالم هستی را در تائوده جینگ شکل می دهند و هماهنگی آنها از طریق عوامل دیگری همچون یین- یانگ به عنوان دو اصل فعّال و پذیرای هستی و پنج عنصر(وو- شینگ) میسر می شود.
پژوهشگران قهرمان نوری (نفر اول)، سجاد دهقان زاده (نفر دوم)