عنوان
|
مطالعه ی تحلیلی _ادبی جایگاه و نقش یادهای حضرت شعیب (ع) و حضرت صالح (ع) در سوره های مرتبط
|
نوع پژوهش
|
پایان نامه
|
کلیدواژهها
|
قصص قرآنی، تفسیر ادبی، حضرت شعیب، حضرت صالح، انسجام قرآن
|
چکیده
|
نگره غالب بر تفسیر تا قبل از سده بیستم رویکرد ذره نگر/جزئی نگر است (ر.ک: میر،99،1390)تفسیر ذره نگر آیات قرآن را تک تک بررسی کرده و کمتر به پاره های بزرگتر قرآن مثل سوره یا پاره های سوره(سیاق/ رکوع) توجه نشان می دهد. به بیان دیگر، این که سوره ها دارای وحدت و انسجام باشند؛ در نظر اکثر علمای مسلمان که نگاه سنتی به سوره ها دارند، امری غریب و نامأنوس است. در نظر آنان، هر سوره متشکل از چندین آیات یا قطعات تک افتاده و جدا است. این نگاه ذره نگر به قرآن بزرگترین مانع بر سر راه بررسی قرآن به منزله اثر ادبی بوده است. علی رغم اذعان به مفید و غنی بودن آثار گذشتگان باید گفت که این رویکرد آثار گذشتگان به قرآن به این گفته یکی از حکیمان می ماند: «فرقی نمی کند که خطوط به چه شکل مرتب شوند».
در سده بیستم ویژگی ادبی زبان قرآن، متآثر از تأثیر مستقیم یا غیرمستقیم رهیافت های ادبی مغرب زمین، اقبال عامه یافته و این اقبال مستلزم سویه گیری دوباره یا دست کم اضافه شدن جنبه هایی تازه به مطالعه ادبی قرآن است. در بررسی ادبی هدفمند هر کلام و گفتاری، منظور این است که آن کلام یا گفتار دارای پیوستگی، وحدت و انسجام است. منظور از تحلیل ادبی این است که نشان دهیم؛ قرآن، کلیتی منسجم و یکپارچه است که تمام آیات و سوره های آن در ارتباط انداموار با یکدیگر و با سایر آیات و سوره های پس و پیش خود قرار دارند و از این رو، ضروری است که در بررسی آیات و سوره ها علاوه بر بافت برون زبانی و سیاق بیرونی آیات، به بافت درون زبانی و مناسبات بینا آیه ای نیز توجه شود.(ر.ک: میر، 11،1390) در واقع، در تحلیل ادبی ابتدا سوره را به چندین بخش تقسیم کرده و بعد در صدد پیدا کردن مناسبت هایی بین این بخش ها برمی آییم؛ تحلیل ادبی قرآن، اهمیت بافت قرآنی را دوچندان می کند و نشان می دهد که دیدگاه کلی نگر به سوره ونشان دادن کیفیات انسجام و پیوستگی، که سابق بر این یافت نمی شد بهترین دیدگاه است.(ر.ک: همان، 106)
یکی از جنبه های مطالعه ادبی قرآن، جایگاه و نقش قصص، رخدادها و روایت ها در سوره های قرآن یا بخش هایی از سوره ها است. در قرآن کریم به ندرت پیش می آید که در یک سوره از قرآن به جزئیات تمام وکمال رخداد یا داستانی برخورد کنیم؛ بلکه بیشتر به این صورت است که یک داستان یا رخداد به قطعات مختلف تقسیم می شود و از هر قطعه در سوره های مختلف ذکر به میان
|
پژوهشگران
|
عارفه قلعه گیرحسن کهل (دانشجو)، سجاد محمدفام (استاد راهنما)، صمد عبداللهی عابد (استاد مشاور)
|