|
عنوان
|
جایگاه اجماع در باب حدود فقه امامیه
|
|
نوع پژوهش
|
پایان نامه
|
|
کلیدواژه‌ها
|
اجماع، حجیت، اعتبار اجماع، حدود
|
|
چکیده
|
اجماع در اصطلاح علم اصول به معنی «اتفاق نظر خاص بر امری از امور دینی» است. علمای اهل سنت اجماع را به عنوان چهارمین دلیل از ادله اثبات حکم شرعی می دانند. فقهای امامیه اجماع را به عنوان یکی از دلایل حکم شرعی ذکر می کنند، اما تنها زمانی اجماع، دلیل و دارای اعتبار است که کاشف از رأی معصوم باشد. غالباً اجماعی که حجیت آن کاشف از رأی معصوم باشد به سختی قابل تحقق است اما در کتب فقهی و در مقام عمل، فقها به اجماع بسیار استناد کرده اند. همچنین فقها به اجماع نگاه ویژه ای داشته و در متون فقهی بسیار دیده شده که به اجماع استناد نموده اند؛ اما نوع برخورد و توجه فقها نسبت به اجماع، مختلف است. بر همین مبنا است که نوع استناد به اجماع در بین فقهای مشهوری همچون صاحب جواهر، صاحب حدائق، صاحب مدارک و ... با یکدیگر متفاوت می باشد. بررسی اعتبار اجماع و طریقه ی استناد فقها به آن در هر یک از ابواب فقهی، اهمیت دارد چراکه لازم است مشخص شود اجماع به چه نحوی در کلام فقها مورد استناد بوده و مسائل ابواب مختلف چگونه به اجماع مستند شده اند. در تحقیق حاضر، اجماع هایی که فقیهان در باب حدود به آن استناد کرده اند، از زوایا و جهات مختلف موردبررسی قرار خواهد گرفت. اجماعاتی که در باب حدود آمده اند گاه ممکن است به شکل محصل آمده باشند و گاه به صورت منقول. گاهی نیز در مباحثی هر دو نوع اجماع محصل و منقول را ادعا نموده اند. همچنین لازم است اجماعات را ازلحاظ مدرکی و تعبدی بودن آن ها بررسی نمود و میزان اعتبار آن ها را سنجید چراکه اجماعات مدرکی فاقد اعتبار قابل ملاحظه هستند. گاهی ممکن است در مورد اجماعات آورده شده هیچ نظر اختلافی یافت نشود و گاهی نیز ممکن است شهرتی باشدکه تصور به اجماع شده است که این نوع اجماع ها نیز مورد بررسی قرار خواهند گرفت.
|
|
پژوهشگران
|
پروانه تفاقی خسروشاهی (دانشجو)، محمدعلی محب الرحمان (استاد راهنما)، سیف اله احدی (استاد مشاور)
|