|
عنوان
|
بررسی تطبیقی نخستین رمان های اجتماعی ایران و مصر
|
|
نوع پژوهش
|
مقاله چاپ شده
|
|
کلیدواژه‌ها
|
نخستین رمان ، معضلات زنان، محتوا، هیکل، مشفق کاظمی.
|
|
چکیده
|
رمان «تهران مخوف»(1303) از مشفق کاظمی نخستین رمان اجتماعی فارسی و رمان «زینب، مناظر و اخلاق ریفیه» (1914) از محمد حسین هیکل نخستین رمان مصر به حساب می آید که پیرامونزنان، مشکلات و معضلات آنها در جامعه نوشته شده است. پژوهش حاضر بر آن است تا دو رمان مذکور را از منظر محتوا و مضمون بررسی و تحلیل کند. دلیل انتخاب و تطبیق نخستین رمان اجتماعی فارسی و مصری در پژوهش پیش رو این است که هر دو نویسنده در فرانسه تحصیل کرده و تحت تاثیر رمان های اجتماعی اروپایی و با توجه به مشکلات و نیازهای جامعه، طرح رمان خود را ریخته اند و با پرداختن به شوربختی ها و مظلومیت های زنان و به چالش کشیدن آداب و رسوم و سنت های پوسیده، موجب شدند تا سیل عظیمی از رمان های اجتماعی در ارتباط با مسائل و معضلات مذکور به رشته تحریر درآید. از طرف دیگر نوع ادبی رمان با سبک و سیاق غربی، به عنوان میراث ادبی از اروپا وارد ایران و مصر شده است. «تهران مخوف» و «زینب» در زمرۀ رمان های اجتماعی قرار می گیرند و حول محور یک اندیشه مرکزی یعنی فساد اجتماعی تاکید می کنند.نویسندگان رمان های مذکور در خلال روابط عاشقانه درصدد بیان مشکلات اجتماعی به ویژه مشکلات و معضلات زنان برآمده اند. از مهمترین و عمده ترین مضامین مشترک دو رمان می توان به دفاع از آرمان ها و حقوق زنان، تقابل سنت و تجدد، ازدواج اجباری، توصیف وضع حاکم بر جامعه و ... اشاره کرد. این دو اثر اگر با مبنای مکتب های ادبی و هنری جهان سنجیده شوند، می توان آنها را جزو رمان های رمانتیک اجتماعی به شمار آورد.
|
|
پژوهشگران
|
محمد پاشائی مهترلو (نفر اول)، راضیه رفیعی (نفر دوم)
|