مشخصات پژوهش

عنوان	روایات باب "أَنَّ الْإِیمَانَ لَا یَضُرُّ مَعَهُ سَیِّئَةٌ" الکافی در ترازوی نقد
نوع پژوهش	مقاله چاپ شده
کلیدواژه‌ها	کلینی، کافی، ایمان، کفر، سَیِّئَة، حَسَنَة، مرجئه
چکیده	کتاب اصول کافی، یک باب تحت عنوان "أَنَّ الْإِیمَانَ لَا یَضُرُّ مَعَهُ سَیِّئَةٌ وَ الْکُفْرَ لَا یَنْفَعُ مَعَهُ حَسَنَة" در بر دارد که مشتمل بر شش روایت است. چنان که از عنوان این باب بر میآید، موضوع آن، بر این مطلب دلالت دارد که ایمان، مانع ضرر رساندن اعمال زشت، و کفر، مانع سود رساندن (قبول شدن) اعمال نیک انسان است. با وجود تأیید شدن جملهی دوّم توسّط آیاتی از قرآن، امّا جملهی اوّل، با آیاتی از قرآن در تعارض است. همین تعارض، نگارندگان این سطور را بر آن داشت تا با ترتیب دادن پژوهشی، به بررسی روایات این باب در دو سطح سندی و مفهومی، همّت گماشته و گامی در جهت رفع این تعارض بردارند. بر اساس یافتههای پژوهش حاضر، تنها دو روایت از شش روایت موجود در این باب، با عنوان آن ارتباط مستقیم دارند که یکی از آنها موثّق و دیگری ضعیف است. از سوی دیگر، ظاهر این روایات، با قرآن، سنّت و عقل، در تعارض بوده و اعتقاد به صحّت مفاهیم آنها، میتواند جامعهی مؤمنین را به سوی فساد و تجرّی سوق دهد و از این جهت، با ادلّهی متعارض، قابل جمع نیست. تفکّر "لا یضرّ مع الأیمان سیّئة"، ریشه در عقاید گروهی به نام مرجئه دارد که بارها مورد مذمّت و لعن پیامبر (ص) و اهلبیت (ع) قرار گرفته است. این احتمال نیز وجود دارد که پیروان این فرقه، برای اعتبار بخشیدن به کلام خود، این سخن را به ائمّه نسبت داده باشند.
پژوهشگران	محمد حسین نقی زاده (نفر اول)، صمد عبداللهی عابد (نفر دوم)