مشخصات پژوهش

عنوان	بررسی تطبیقی آثار ضمان بعد از مرگ ضامن در فقه امامیه و حقوق موضوعه ایران
نوع پژوهش	پایان نامه
کلیدواژه‌ها	ضمان – ضامن- مسئولیت تضامُنی عرضی- مسئولیت تضامنی طولی- نقل ذمّه - ترکه
چکیده	عقد ضمان یکی از انواع عقود اسلامی می باشد که در مقایسه با سایر عقود، افراد جامعه بیشتر با آن سر و کار داشته و در جامعه امروزی رواج بیشتری دارد؛ مثلا یکی از قوانین و مقررات بانک ها این است که با معرفی ضامن، به افراد وام می دهند یا مثلا صاحبان کار برای استخدام کارگر، به خاطر حُسن انجام کار از او می خواهند که ضامنی را معرفی کند، و این موارد همه نشان از اهمیت ضمان در جامعه دارند. خداوند متعال نیز درسوره یوسف به اهمیت این موضوع و تکلیف ضامن اشاره کرده و در آیه 72 می فرماید: « قالُوا نَفْقِدُ صُواعَ المَلِکِ و لِمَنْ جاءَ بِه حِملُ بَعیرٍ و أنا بِه زَعیمٌ» « جام پادشاه را گم کرده ایم و هرکس آن را بیاورد یک بار شتر جایزه خواهد داشت و من ضامن این وعده هستم.» اهمیت و ضرورت این پژوهش به خاطر آن است که در جوامع امروزی، افراد بیشتری ضمانت اشخاص دیگری را می نمایند با تصور این که مسئول اصلی در مقابل طلبکار، خود بدهکار اصلی است و در صورت ناتوانی وی از پرداخت دین خود یا عدم پرداخت آن، این شخص(ضامن) مسئولیت پیدا می کند، در حالی که بر اساس آموزه های فقه امامیه و مطابق نظر حقوق دانان، پس از انعقاد عقد ضمان، مضمون عنه از پرداخت دین خود برئ الذمه گشته و ضامن ملتزم به پرداخت دین او می شود و طلبکار باید برای وصول دین خود به او مراجعه کند. همچنین بر خلاف تصور عامه که گمان می کنند بعد از فوت ضامن، دیگر مسئولیتی متوجه وراث او برای پرداخت دین ضمانت شده توسط او نیست و پس از فوت ضامن، ضمانت او هم از بین می رود، در حالی که بر اساس فقه امامیه و حقوق موضوعه این تصور اشتباهی است و پس از فوت ضامن، دین ضمانت شده باید از محل ماترک او بلافاصله پرداخت گردد هر چند که موعد آن نرسیده باشد. اهمیت و ضرورت عقد ضمان از همین جا روشن می شود و هدف اصلی آن، حمایت از طلبکاران و جلوگیری از ورود خسارت و ضرر و زیان مالی به آنها می باشد.
پژوهشگران	یوسف پناهی گرمه چشمه (دانشجو)، محمد ابراهیم نژاد (استاد راهنما)، اصغر زیرک باروقی (استاد مشاور)