مشخصات پژوهش

صفحه نخست /هنر گزینش و کاربرد واژه در ...
عنوان هنر گزینش و کاربرد واژه در سخن سعدی
نوع پژوهش مقاله چاپ شده
کلیدواژه‌ها سعدی؛ گزینش واژه؛ طناسب؛ تکرار؛ ترادف؛ استعاره؛ مجاز
چکیده بررسی شیوة گزینش واژه در سخن سعدی نشان می دهد که واژه های کلیدی در جمله یا بیت با هم مرتبط هستند و بر هم تأثیر می گذارند. معیار سعدی در انتخاب واژه، تناسب در معنای کلّی و عام در جایگاه همگرایی کلمات است؛ حتی انگیزة او در استفاده از استعاره، تشبیه و ترکیبات دارای معنای کنایی نیز تا حدی رعایت همین تناسب و هماهنگی بین واژه ها در محور همنشینی است. سعدی هنرمندانه از شگردهای زبانی خاص برای پرهیز از تکرار واژه در یک معنا و مفهوم بهره می برد و افزون بر تناسب در گزینش واژه به این نکته نیز توجه دارد. در این نوشتار نخست موضوع ترادف و چند شگرد زبانی بررسی می شود؛ از آن جمله است: استعاره، مجاز، تغییر صور صرفی واژه و معادل عربی کلمه که سعدی برای پرهیز از تکرار از آنها بهره می برد. در ادامه با ذکر نمونه هایی تناسب و هماهنگی بین واژه ها در سخن سعدی بررسی خواهد شد.
پژوهشگران رحمان مشتاق مهر (نفر اول)، احمد گلی (نفر دوم)، فرهاد محمدی (نفر سوم)