مشخصات پژوهش

صفحه نخست /سهم سنایی در غزلیات مولانا
عنوان سهم سنایی در غزلیات مولانا
نوع پژوهش سخنرانی
کلیدواژه‌ها سنایی، مولانا، ادبیات عرفانی، غزل فارسی
چکیده مجموعۀ آنچه در آثار مولانا از شعر سنایی ـ مستقیم و غیر مستقیم ـ آمده، از مطالعۀ مداوم و تعمّق او در اشعار سنایی و دل‎بستگی بدانها حکایت می‎کند. در مجالس سبعه و فیه ما فیه و مکتوبات، مولانا غالباً برای تبیین و توجیه سخن و نکتۀ عرفانی خویش، به اشعار سنایی استناد کرده و سخن او را فصل الخطاب قرار داده است. در غزلیات، سهم سنایی از این هم بیشتر است؛ بدین معنی که در بیشتر غزل‏ها، شعر سنایی از جهت وزن و قافیه و بحر عروضی الهام‎بخش مولانا بوده و مولانا بر اساس محفوظات خود از غزلیات سنایی غزل خود را شروع می‎کرده و ادامه می‏داده است. در ضمنِ غزلیاتِ مولانا، غزلیاتی هست که ابیات آغازین آنها از آنِ سنایی است و از بیت سوم یا چهارم، به بعد است که مولانا مطلب خود را در ادامۀ همان ابیات می‎آورد. مضامین و حال و هوای دو قسمتِ غزل آنچنان در هم تنیده است که بدون آگاهی از پیشینۀ غزل سنایی در دیوان او، تشخیص اینکه بخشی از غزل به او متعلق است، ممکن نیست. علاوه بر این، سایۀ اشراف و احاطۀ سنایی از لحاظ سبکی و محتوایی نیز در غزل مولانا مشهود است. این مقاله به تفصیل به حضور چشمگیر و پردامنۀ سنایی در غزلیات مولانا پرداخته است.
پژوهشگران رحمان مشتاق مهر (نفر اول)