|
عنوان
|
بازخوانی اهداف تقیه در شعر سنایی غزنوی و شریف رضی
|
|
نوع پژوهش
|
مقاله چاپ شده
|
|
کلیدواژهها
|
ادبیّات تطبیقی تقیه شعر فارسی شعر عربی سنایی سیّد رضی
|
|
چکیده
|
تقیه در مذهب شیعه در میان امامان (ع)، عالمان و شاعران شیعة قرنهای نخستین اسلامی، بهمنظور رسیدن به اهداف متعالی یا حفظ جان در مواقعی که حاکم یا عرف مخالف شدید شیعه است، بهکار گرفته می شد. اختناق، فقر و شیعهزدایی، می تواند از عوامل توجیهکنندة تمسّک به تقیه در رابطه با مردم و حکومت تلقّی شود و چون هردو شاعر؛ سنایی غزنوی و سیّد رضی، فارغ از محدودة مکانی، در یک بازة زمانی میزیستهاند، تقیه را با توجّه به شرایط اجتماعی، سیاسی و خانوادگی خویش به کار می برند. این پژوهش برآن است تا با روش توصیفی - تحلیلی، موضوع تقیه را در شعر سنایی غزنوی به عنوان شاعر پارسی سرای شیعه و شعر سیّد رضی به منزلة شاعر شیعة عرب با رویکرد تطبیقی بررسی کند. هرچند دو شاعر شیعهمذهب همعصر، قاعدة تقیه را وسیله ای برای دفاع از آرمانهای شیعه و رسیدن به اهداف خویش در آثارشان به کار برده اند، ولی با توجّه به اینکه سیّد رضی، شاعری سیاسی و علوی است؛ از اینرو، تقیه را در شعر خویش به مثابة ابزاری درراستای رسیدن به بالاترین قدرت سیاسی و مذهبی شیعه که همان ایجاد حکومت علوی بهوسیلة خویش است، استفاده می کند، حال آنکه سنایی غزنوی، این قاعده را با توجّه به رعایت حال عرف جامعه، حکومت و اختناقی که ناشی از شیعههراسی وجود داشته است، درراستای تبیین امامت ائمه (ع) به کار گرفته است
|
|
پژوهشگران
|
مهین حاجی زاده چقوشی (نفر اول)، عبدالاحد غیبی (نفر دوم)، موسی نژاد خلیلی (نفر سوم)
|