مشخصات پژوهش

صفحه نخست /بازخوانی اهداف تقیه در شعر ...
عنوان بازخوانی اهداف تقیه در شعر سنایی غزنوی و شریف رضی
نوع پژوهش مقاله چاپ شده
کلیدواژه‌ها ادبیّات تطبیقی تقیه شعر فارسی شعر عربی سنایی سیّد رضی
چکیده تقیه در مذهب شیعه در میان امامان (ع)، عالمان و شاعران شیعة قرن­های نخستین اسلامی، به­منظور رسیدن به اهداف متعالی یا حفظ جان در مواقعی که حاکم یا عرف مخالف شدید شیعه است، به­کار گرفته می شد. اختناق، فقر و شیعه­زدایی، می تواند از عوامل توجیه­کنندة تمسّک به تقیه در رابطه با مردم و حکومت تلقّی شود و چون هردو شاعر؛ سنایی غزنوی و سیّد رضی، فارغ از محدودة مکانی، در یک بازة زمانی می­زیسته­اند، تقیه را با توجّه به شرایط اجتماعی، سیاسی و خانوادگی خویش به کار می برند. این پژوهش برآن است تا با روش توصیفی - تحلیلی، موضوع تقیه را در شعر سنایی غزنوی به ­عنوان شاعر پارسی سرای شیعه و شعر سیّد رضی به منزلة شاعر شیعة عرب با رویکرد تطبیقی بررسی کند. هرچند دو شاعر شیعه­مذهب هم­عصر، قاعدة تقیه را وسیله ای برای دفاع از آرمان­های شیعه و رسیدن به اهداف خویش در آثارشان به کار برده اند، ولی با توجّه به اینکه سیّد رضی، شاعری سیاسی و علوی است؛ از این­رو، تقیه را در شعر خویش به مثابة ابزاری درراستای رسیدن به بالاترین قدرت سیاسی و مذهبی شیعه که همان ایجاد حکومت علوی به­وسیلة خویش است، استفاده می کند، حال آنکه سنایی غزنوی، این قاعده را با توجّه به رعایت حال عرف جامعه، حکومت و اختناقی که ناشی از شیعه­هراسی وجود داشته است، درراستای تبیین امامت ائمه (ع) به کار گرفته است
پژوهشگران مهین حاجی زاده چقوشی (نفر اول)، عبدالاحد غیبی (نفر دوم)، موسی نژاد خلیلی (نفر سوم)