مشخصات پژوهش

صفحه نخست /مآخذ نویافتة 75 رباعی از ...
عنوان مآخذ نویافتة 75 رباعی از دیوان کبیر مولانا با تکیه بر نزهة المجالس
نوع پژوهش مقاله چاپ شده
کلیدواژه‌ها دیوان کبیر، رباعیات مشترک، نزهةالمجالس، منابع متقدم
چکیده مصحّح دیوان کبیر مولانا، استاد بدیع‎الزمان فروزانفر و صاحب‎نظران دیگر عقیده دارند که رباعیات مشترکی میان دیوان کبیر و منابع متقدم وجود دارد. با ردیابی رباعیات منسوب به مولانا در رباعیات گویندگان متقدم، می‎توان به گوشه‎ای از منابع مطالعاتی و سرچشمه‎های ذوقی و فکری مولانا دست یافت. یکی از مجموعه‎های رباعی بازمانده از قرن هفتم، نزهةالمجالس است. این کتاب حاوی 4125 رباعی از سیصد شاعر فارسی زبان است. علاوه بر 40 رباعی مشترک بین دیوان کبیر و نزهةالمجالس که محمد امین ریاحی، در پانوشت نزهةالمجالس به آن اشاره کرده‎ است، 75 رباعی دیگر از این مجموعه را در دیوان کبیر بازیافته‎ایم. سپس این رباعیات را در دواوین و متون ادبی متقدّم جستجو کرده، منابع نویافتة دیگری را برای تعدادی از رباعیات مشترک به دست آورده‎ایم. از مجموع 115 رباعی مشترک نزهة المجالس و دیوان کبیر، در 65 مورد، نام سرایندة رباعی مشخص است که از 38 شاعر به دیوان کبیر راه یافته‎اند. از این میان، سنایی با شش رباعی در صدر است. این رباعیات عیناً و بدون تغییر در دیوان کبیر وارد نشده‎اند؛ بلکه وجه مشترک آن ها، از شباهت در چهار مصراع تا شباهت در یک مصراع متغیر است.
پژوهشگران رحمان مشتاق مهر (نفر اول)، یدالله نصراللهی (نفر دوم)، مهناز نظامی عنبران (نفر سوم)