عنوان
|
مآخذ نویافتة 75 رباعی از دیوان کبیر مولانا با تکیه بر نزهة المجالس
|
نوع پژوهش
|
مقاله چاپ شده
|
کلیدواژهها
|
دیوان کبیر، رباعیات مشترک، نزهةالمجالس، منابع متقدم
|
چکیده
|
مصحّح دیوان کبیر مولانا، استاد بدیعالزمان فروزانفر و صاحبنظران دیگر عقیده دارند که رباعیات مشترکی میان دیوان کبیر و منابع متقدم وجود دارد. با ردیابی رباعیات منسوب به مولانا در رباعیات گویندگان متقدم، میتوان به گوشهای از منابع مطالعاتی و سرچشمههای ذوقی و فکری مولانا دست یافت. یکی از مجموعههای رباعی بازمانده از قرن هفتم، نزهةالمجالس است. این کتاب حاوی 4125 رباعی از سیصد شاعر فارسی زبان است. علاوه بر 40 رباعی مشترک بین دیوان کبیر و نزهةالمجالس که محمد امین ریاحی، در پانوشت نزهةالمجالس به آن اشاره کرده است، 75 رباعی دیگر از این مجموعه را در دیوان کبیر بازیافتهایم. سپس این رباعیات را در دواوین و متون ادبی متقدّم جستجو کرده، منابع نویافتة دیگری را برای تعدادی از رباعیات مشترک به دست آوردهایم. از مجموع 115 رباعی مشترک نزهة المجالس و دیوان کبیر، در 65 مورد، نام سرایندة رباعی مشخص است که از 38 شاعر به دیوان کبیر راه یافتهاند. از این میان، سنایی با شش رباعی در صدر است. این رباعیات عیناً و بدون تغییر در دیوان کبیر وارد نشدهاند؛ بلکه وجه مشترک آن ها، از شباهت در چهار مصراع تا شباهت در یک مصراع متغیر است.
|
پژوهشگران
|
رحمان مشتاق مهر (نفر اول)، یدالله نصراللهی (نفر دوم)، مهناز نظامی عنبران (نفر سوم)
|