|
عنوان
|
حکمت در اشعار اوحدی مراغه ای
|
|
نوع پژوهش
|
پایان نامه
|
|
کلیدواژه‌ها
|
شعر فارسی، قرن هشتم، حکمت، ادبیات تعلیمی، اوحدی مراغه ای
|
|
چکیده
|
بررسی شعر شاعران از این حیث اهمیت پیدا می کند که می توان دریچه ای بر جهان بینی و نگرش شاعران گشود. شعر از این حیث که آینه ای است برای نشان دادن روحیه شاعر و عواطف او، اهمیت و جایگاه خاصی در شناخت اندیشه های یک شاعر پیدا می کند. شاعر همانند هر انسانی دارای احساسات و عواطفی است و در مقایسه با دیگران حساس تر و باعاطفه تر است؛ چرا که دنیا را از دریچه احساس و عاطفه خود می نگرد. بازتاب تأثر وی از حوادث و رخدادهای جهان بیرون در شعر شاعر نمود پیدا می کند. از این روست که توجه و دقت به زوایای شعر شاعر و طرز بیان مضامین و عواطف، ابزار و گذرگاه مناسبی است برای رسیدن به شناخت روحیۀ شاعر. اوحدی مراغه ای نیز همانند شاعران دیگر در طول زندگی خود تجربیاتی را کسب نموده و در کشاکش حوادث زمانه خود به دریافت هایی شخصی دست یافته و این یافته ها را در شعر خود متجلی کرده است. بی اعتباری دنیا که بیشتر نتیجه سرخوردگی شاعران از حوادث تلخ زمانه بوده همانند شعر شاعران دیگر در شعر وی نیز بارتاب یافته است: نگفت که منه دل برین خراب آباد؟ که بر کف تو نخواهد شد این خراب، آباد
دلت ز دام بلا گرچه می رمد ببین که هم به دانه نظر کرد و هم به دام افتاد به خانه ساختند میل بود و می گفتم نگاه دار که بر سبیل می نهی بنیاد
(اوحدی،1375: 40)
یا در بخشی دیگر از دیوان چنین می سراید: ز خاکدان فنا هیچ آبرویی نجوی کزین هوس تو به آتش روی و عمر به باد به حرص بر دل خود نقش زر مکن شیرین که آخر از غم شیرین هلاک شد فرهاد گشاده کن به کرم دست خود که در گیتی کلید گنج الهی گشایش است و گشاد (همان:41)
چنین مفاهیم پرمغز و متعالی در شعر اوحدی به وفور یافت می شود. از این روست که می توان با بررسی دقیق شعر وی به کنه شناخت شعر و نیز اندیشه های حکمی وی دست یافت. از سوی دیگر با آشفته تر شدن زندگی اجتماعی در ایران بعد از حمله مغول، در یک نگاه کلّی بررسی شعر شاعرانی که پس از این دوران زیسته اند می تواند این نکته را بر ما آشکار سازد که حکمت و ادبیات متضمن مسائل حکمت آمیز و پندآموز چه تفاوتی با دوره های قبل پیدا کرده است. آیا مانند بسیاری از مسائل دیگر رو به افول و فترت داشته یا گسترش قابل توجهی پیدا کرده است.
|
|
پژوهشگران
|
مهسا موازن (دانشجو)، احمد گلی (استاد راهنما)، رحمان مشتاق مهر (استاد مشاور)
|