|
عنوان
|
بحثی در نوع ادبی قصاید فارسی.
|
|
نوع پژوهش
|
پایان نامه
|
|
کلیدواژه‌ها
|
قصیده، نوع ادبی، محتوا، قصیدۀ غنایی، قصیدۀ تعلیمی.
|
|
چکیده
|
نظریه انواع ادبی یکی از نظریات مطرح در حوزه نظریه ادبی است که در حیات حدوداً دو هزار و چهار صد ساله خود محمل مناقشات رد و قبول ها و جرح و تعدیل های فراوانی بوده است. در این مجادلات مسائل و مباحث مختلفی مطرح شده که سبب گسترش، تعمیق و امروزه تثبیت این نظریه شده است. همان طور که در عالم طبیعت و در تاریخ طبیعی نمی توان مرز زمانی دقیقی میان مراحل پیدایش انواع قائل شد و نشان داد که در چه مرحله ای جماد و در چه مرحله ای گیاه و حیوان و انسان پدید آمده، انواع ادبی نیز چنین است همۀ اینها را می-توان در کنار هم دید. (شفیعی کدکنی، 1352: 98) تداخل انواع ادبی امری طبیعی است و امکان دارد بعضی از خصایص شعر غنائی در فصلی از یک حماسه یا یک شعر نمایشی به وجود آید و این درهم آمیختگی در ادبیات ملل اسلامی و به خصوص در ادبیات پارسی به گونه آشکاری مشاهده می شود و بیگمان عامل فرم (صورت) در این آمیختگی تأثیر فراوان داشته است.
در تاریخ طبیعی برای هر گروه و دسته و خانواده ای نامها و اصطلاحات دقیقی وجود دارد اما در ادب برای شاخه های فرعی و شعبه های این انواع دقیقاً نامی نمی توان جست. بر روی هم آنچه در حوزه ادب قرار می گیرد و حاصل نبوغ هنری انسان از رهگذر کلمات است، در دو شاخۀ اصلی انواع شعر و انواع نثر قرار می گیرد. شعر خود جداگانه دارای چهار نوع اصلی حماسی، غنائی، نمایشی و تعلیمی است و هر کدام از این انواع دارای شاخه هائی است؛ مثلا شعر غنائی شامل اقسام هجو، مرثیه و غزل است و شعر نمایشی دارای اقسام: تراژدی، کمدی و درام جدید است و باز هر کدام از این شاخه ها شامل آثاری است که در جزئیات با یکدیگر تفاوت دارند. انواع ادبی تنها تطور و دگرگونی نمی-یابند بلکه گاهی تبدیل به نوعی دیگر می شوند. هنگامی که اجتماع می کوشد اشکال تازه ای که با تمایلات جدید سازگار باشد، به وجود آورد، نوعی به نوع دیگر تبدیل می شود. از ماده نوع قبلی، نـوع تازه ای به وجود می آید. به دشواری می توان یک اثر ادبی را در نوع دقیق و شاخۀ خاص خودش قرار داد زیرا اگر از نظر گاهی به یک نوع نزدیک باشد، از دیدگاهی دیگر به نوعی دیگر شبیه است؛ مثلا هجو گاهی صبغه ای از شعر نمایشی به خود می گیرد و صبغه ای از شعر غنائی و حتی صبغه ای از شعر تعلیمی. به همین جهت است که تقسیم بندی-های ادبی در تمام موارد دقیق نخواهد بود و به ضرورت در مواردی جنبه قراردادی
|
|
پژوهشگران
|
عبدالله قدسی (دانشجو)، حسین صدقی (استاد راهنما)، محمد پاشائی مهترلو (استاد راهنمای دوم)
|