مشخصات پژوهش

صفحه نخست /واکاوی و تحلیل کاربست عناصر ...
عنوان واکاوی و تحلیل کاربست عناصر داستانی در داستان واره های نهج البلاغه
نوع پژوهش مقاله ارائه شده
کلیدواژه‌ها امام علی (ع)، نهج البلاغه، داستان واره، عناصر داستانی، نقد ادبی.
چکیده بررسی عناصر داستان یکی از کار ویژه های نقد ادبی است. بعد از اثبات این که نهج البلاغه شامل داستان است، دو نوع داستان در نهج البلاغه شناسایی می شود: یکی داستان هایی که خود امیرالمومنین(ع) در کلام خویش آورده است و دیگری داستان هایی که در اثنای کتاب روی داده اند. تفاوت این دو قسم در خودآگاهی و قصد جدی امام در مورد داستان های نوع اول و ناخودآگاهی و عدم قصد در روی دادن داستان های نوع دوم است. این پژوهش، از میان داستان واره های موجود در بخش خطبه ها هفت نمونه را گزینش کرده است که شامل بر هر دو نوع داستان هستند و سپس آن ها را بر اساس شش مؤلفه از عناصر داستان یعنی شخصیت، درونمایه، طرح، زاویه ی دید، زمان و مکان و لحن بررسی کرده است. به جهت ایجاز بیش از حد برخی از داستان ها، کم پیش آمده است که تمام عناصر داستانی حاضر باشند و لذا برخی عناصر به روش حدس و به کمک نشانه های موجود استنباط شده است. با توجه به اینکه خطبه ها اغلب مربوط به دوران خلافت امام(ع) و در فضای تنش آمیز ایراد شده اند، مستعد بررسی از جنبه ی زیبایی شناسی داستانی هستند. از آن جایی که این داستان ها به شدت موجزند، تمام عناصر یک داستان در آنها آشکار نیست. در داستان هایی که امام در آنها فقط یک شخصیت است، آنچه واکنش های ناخودآگاه امام به یک کنش یا یک موقعیت حائز اهمیت است. این قبیل داستان ها که بیرون از ذهن امام و با راوی ای ناپیدا اتفاق می افتد چهره ی دیگری از امام رو می نماید.
پژوهشگران حسن اسماعیل زاده باوانی (نفر اول)، عبدالاحد غیبی (نفر دوم)، طاهره کربلایی لو (نفر سوم)