مشخصات پژوهش

عنوان	تحلیل اقوال حکما و مشاهیر تاریخی و فکری در متون تعلیمی منثور فارسی
نوع پژوهش	پایان نامه
کلیدواژه‌ها	حکما، مشاهیر، اقوال، متون تعلیمی، نثر.
چکیده	دریافت معنی حکمت و حکیم در این نوع تحقیق از اهمیت و جایگاه خاصی برخوردار است؛ چون در بررسی و تحلیل اقوال حکما و مشاهیر لازم است که مقاصد و اهداف هر کدام، مورد بحث و تحلیل قرار گیرد. ادبیات تعلیمی از قدیمی ترین انواع ادبی است که به بیان مسئله اخلاق و پند و اندرز می پردازد. این نوع ادبی «دانشی را برای خواننده تشریح می کند یا مسائل اخلاقی و مذهبی و فلسفی را به شکل ادبی عرضه می دارد.» (شمیسا، 1383: 27) و ماهیت اصلی ادب تعلیمی نیکی (خیر)، حقیقت و زیبایی است.» (شفیعی کدکنی، 1372: 27) «نیاز نسل جدید به آشنایی با حکمت یکی از دلایل توجه جدی به مباحث مربوط به آن است. فارابی مؤسس فلسفه اسلامی با شرحی مبسوط مسائل مربوط به حکمت را به رشته تحریر درآورده است. ابن سینا از افراد نادر و شاخص در فلسفه اسلامی با خلق آثار جاویدان در حکمت قرن ها حضور خود را به اثبات رسانده است.» (اندری ابیانه، 1341: 3) ادبیات تعلیمی، همواره طالب سعادت و خوشبختی انسان است؛ «افلاطون نخستین کسی است که بر ارزش اخلاقی در ادبیات تکیه می کند.» (اسلامی ندوشن، 1370: 226) ادبیات تعلیمی به دنبال تعلیم فضائل اخلاقی و برحذر داشتن انسان از رذایل اخلاقی است؛ این امر در کتاب-های نثر تعلیمی نظیر کلیله و دمنه، مرزبان نامه، قابوس نامه و نظایر آن به چشم می خورد. «از میان انواع ادبی، نوع تعلیمی علاوه بر شکل مستقل آن که در قالب آثار اخلاقی عرضه می شود در لابه لای انواع ادبی دیگر اعم از حماسی، عرفانی و غنایی به چشم می-خورد. ادبیات تعلیمی طیف وسیعی از ادبیات فارسی را تشکیل می دهد. (مشرف، 1389: 9) متون نثر تعلیمی، اخلاق نیک و تعلیم و تربیت را دنبال می کند و به طرق گوناگون و با پند و اندرز، به دنبال خیرخواهی آدمی زادست؛ انوشیروان در مورد جهالت و حق گویی می گوید: «بپرهیز از نادانی که خود را دانا شمرد.» «حق گوی اگر چه تلخ باشد.» (عنصرالمعالی، 1368: 52) در این پژوهش نظریات صاحبان اندیشه نظیر سقراط، افلاطون، ارسطو، انوشیروان، بزرجمهر و ... مورد تحلیل و بررسی قرار می گیرد. امید است فرصت و توفیق تحقیق و تألیف درباره آن حاصل گردد.
پژوهشگران	وحیده اسدنژادقزلگچی (دانشجو)، حسین صدقی (استاد راهنما)، رحمان مشتاق مهر (استاد مشاور)